CO2 meten in het aquarium

Op zich is je CO2-gehalte verlagen met een langere belichtingstijd een (goed) idee en het proberen waard. Maar is zorgen voor een klein beetje beluchting geen betere, efficiëntere en zekerder oplossing?

Hey Michael

Met osmosewater en natriumbicarbonaat. Maar je moet al met precisieapparatuur werken of heel grote hoeveelheden maken om het correct op 4KH te krijgen.

Beter gewoon kopen zou ik zeggen :-)

Groeten
Gilles

Hou er ook rekening mee dat je al easy carbo toevoegt. Ik zou dat eerlijk gezegd niet dagelijks doen als je al over CO2-bemesting beschikt en misschien springt je CO2-installatie dan wel aan. Persoonlijk ben ik niet zo’n voorstander van pH-gestuurde CO2-oplossingen, maar bon.

Denk er ook aan dat zo’n CO2-indicator ook niet 100% betrouwbaar werkt om diverse redenen (teveel om hier op te noemen). De enige methode om met de voor de hobbyist beschikbare middelen een betrouwbare CO2-meting uit te voeren is d.m.v. een betrouwbare(!) pH en kH-meting. Het werkelijke CO2-gehalte kan dan gegeven worden door volgende formule in excel: =44,01*0,356*C2/((1+(2*10^(D2-10,32)))*10^(D2-6,367)) met in C2 de kH en in D2 de pH.

Men zou kunnen vitten op het feit dat de kH-testen die de hobbyist ter zijner beschikking heeft eigenlijk de alkaliniteit meten en dat bij aanwezigheid van andere zuurresten dan (bi)carbonaat dit dus een overschatting aan CO2 geeft, bijvoorbeeld bij aanwezigheid van turf, hout, etc…. Gelukkig bestaat ook daar een methode voor, weliswaar omslachtig, maar ik raad iedere hobbyist aan deze 1 keer uit te voeren, al is het maar om vast te stellen dat onder realistische omstandigheden, zelfs met een filter vol turf (van goede kwaliteit!) de kH hier niet noemenswaardig door wordt beïnvloed. De methode gaat als volgt:

Meet eerst de pH en kH van het aquariumwater en bepaal het CO2-gehalte met bovenstaande formule. Vul dan 2 bekers: 1 met aquariumwater en 1 met leidingwater of indien je erg wantrouwig bent en denkt dat in het leidingwater een noemenswaardige hoeveelheid onzuiverheden bevat die de kH-meting kunnen verstoren: gedemineraliseerd water waar je een klein beetje aquariumzout (of ander (bi)carbonaathoudend zout) aan toevoegt. De bedoeling is dat hier een praktische kH- en pH-meting op kan worden uitgevoerd aan het einde van de test.
Vervolgens neem je 2 aquariumluchtpompjes (of 1 met 2 uitgangen) en belucht je beide bekers. Hang een pH-meter in de beker met aquariumwater. Door het beluchten zullen beide bekers een evenwicht bereiken met de lucht. In de meeste gevallen zal in het aquariumwater meer CO2 aanwezig zijn dan in de lucht en zal de pH hierdoor stijgen. Gebruik dan een pH-verlager gebaseerd op een sterk zuur en voeg een druppel toe aan het aquariumwater in de beker. Door de hoge concentratie zal dit een groot effect hebben, daarom is het verleidelijk de pH-verlager te verdunnen. Niet doen! Dit zou het aquariummonster namelijk ook verdunnen. Laat de pH telkens voldoende lang stabiliseren. CO2 verdampt erg traag uit water dus dit heeft zijn tijd nodig (wat meteen de voornaamste reden is dat deze bepalingsmethode omslachtig is). De uiteindelijke bedoeling is dat de pH in de beker met het belucht en aangezuurd aquariumwater stabiel blijft op dezelfde pH dan de pH van het aquariumwater. Het is dus zeker belangrijk dat je gebruik maakt van kleine druppels pH-verlager. Voeg een sterke pH-verhoger toe indien je per ongeluk toch een significant lagere pH hebt bereikt die niet meer gecompenseerd wordt door minutenlang beluchten. Meet vervolgens de kH van de beker met aquariumwater en bepaal de ‘CO2’. Meet dan de kH en pH van het leidingwater in de andere beker en bepaal de CO2. Je hebt nu 3 ‘CO2’-waarden. Voeg deze in in volgende formule:

Werkelijke CO2-waarde = CO2 aquariumwater – CO2 aangezuurd en belucht aquariumwater + CO2 belucht leidingwater.

Het principe van deze methode is de volgende: bij het bepalen van de CO2 in het aquariumwater is de invloed van andere zuurresten ook aanwezig. Door het water aan te zuren verwijder je de carbonaten zoveel mogelijk behalve diegene die in evenwicht zijn met het CO2-gehalte in de atmosfeer van de ruimte waarin je de test uitvoert. Door de pH van het aangezuurde en beluchte aquariumwater terug te brengen naar de oorspronkelijke pH van het aquariumwater ben je zeker dat het reagens van de kH-test in beide situaties op dezelfde wijze zal reageren met de in het aquariumwater aanwezige stoorzenders. M.b.v. de beker met leidingwater bepaal je het CO2-gehalte in de atmosfeer (neem hiervoor geen ‘standaard’waarde die je af en toe tegen komt. Het CO2-gehalte verschilt sterk per ruimte afhankelijk van de ventilatie!

Door het bepaalde CO2-gehalte in de beker met belucht en aangezuurd aquariumwater af te trekken van het CO2-gehalte van het aquariumwater trek je dus de ‘niet-werkelijke’ CO2 af maar ook het CO2-gehalte in evenwicht met de lucht. Die dien je er dus opnieuw bij op te tellen en vanuit dat principe bekom je bovenstaande berekening.

Je zal echter zien dat het verschil: CO2 aangezuurd en belucht aquariumwater – CO2 belucht leidingwater zelden een significant verschil zal maken t.o.v. de bepaling van het CO2-gehalte in het leidingwater. Dit verschil is dus te verwaarlozen en op deze wijze valt aan te tonen dat het zuinig zijn op een CO2-bepaling m.b.v. pH en kH onterecht is.

Succes!