Antagonisme in het aquarium: mythe of niet?

Een tijdje geleden kreeg ik via mail de vraag of de kalium uit de nitraat- en fosfaatmeststoffen voor problemen kunnen zorgen.

Met andere woorden: treedt het zogenaamde “antagonisme effect” op als je veel meststoffen toevoegt aan je bak, bijvoorbeeld als je de Estimative Index hanteert?

Ik ben van mening dat antagonisme in het aquarium hetzelfde is als de Redfield Ratio: een mythe.

Of toch bijna …

Wat is antagonisme?

Antagonisme houdt in dat als je een grote hoeveelheid van voedingsstof X toevoegt, dat dit een tegenwerkend effect zal hebben op de opname van een andere voedingsstof (= antagonist).

Hieronder vind je de diagram van Mulder (1953) die alles een beetje visueler toont:

Stel dat je heel veel nitraat toevoegt, dan zou volgens de diagram hierboven de opname van o.a. kalium gehinderd worden.

Klinkt als een probleem voor je bak, toch?

Geen paniek …

Antagonisme in het aquarium: waarom het niet werkt

Er is een heel belangrijk detail bij heel dit verhaal over antagonisme, eentje dat gemakkelijk vergeten wordt door aquaristen: antagonisme is gebaseerd op de agricultuur en niet een aquatisch systeem, zoals onze aquaria.

Een volledig andere biotoop dus en naar mijn mening niet bruikbaar voor onze aquaria

Bekijk het zo: stel, de Belgische overheid heeft net een onderzoek naar de staat van de Belgische autowegen laten uitvoeren.

Het resultaat uit dat onderzoek ziet er niet goed uit: veel putten in de wegen, insijpeling van water, scheuren, … Kortom: de wegen liggen er bagger bij (als Belg mag ik dat zeggen hé ;-)).

Vervolgens komt de Nederlandse overheid en die neemt die conclusie over om haar eigen wegeninfrastructuur te verbeteren.

Klinkt onlogisch, toch? De Belgische & Nederlandse infrastructuur is volledig anders, dus waarom zouden ze dan mekaars onderzoek gaan lenen?

Wel, hetzelfde geldt voor antagonisme: je kunt een onderzoek dat opgesteld is voor de agricultuur niet gebruiken voor aquaria.

De opname gebeurt anders, de structuur van de planten is anders, de aanwezigheid van voedingsstoffen is ook anders, …

Kortom: onbruikbaar.

Praktijkvoorbeelden van antagonisme in aquaria

Wil dat zeggen dat antagonisme niet bestaat in een aquarium? Geen idee :-)

Er is geen enkel onderzoek dat antagonisme in aquaria bevestigt of ontkracht, helaas. Daarom zijn we beperkt tot praktijktesten & -voorbeelden.

Neem nu deze schitterende bak van Tom Barr, de uitvinder van de Estimative Index: meer dan 30ppm nitraat & 10ppm fosfaat.

Dat ligt vrij hoog, zeker die fosfaat, toch?

Volgens de diagram van Mulder zou je dus verwachten dat er een serieus tekort is aan ijzer, met kleurloze bladeren tot gevolg.

En toch … niets te zien. Geen voedingstekorten, geen slechte plantengroei, geen algen, …

Hieronder nog een voorbeeld: de bak van Erik Leung, winnaar van de AGA Aquascaping Contest 2003. Deze bak had meer dan 100ppm (!) kalium in het water, en toch niets van te merken.

Conclusie: antagonisme bestaat, maar …

Zoals je ziet: antagonisme bestaat in de agricultuur, maar is nog een groot vraagteken binnen de aquaristiek.

We kunnen wel zeggen dat de waardes van de Estimative Index, die al ruim voldoende zijn voor onze plantjes, geen problemen zullen veroorzaken in onze bakken.

Waarom het jezelf moeilijk maken dan? Gewoon je meststoffen doseren en genieten van je aquarium, zonder al die wetenschappelijke “poespas”. Dat is mijn leuze :-)

Wat is jouw mening over antagonisme? En welk bemestingsschema gebruik jij?

PS: zeker lid worden van onze Facebook-pagina voor mooie scapes!

[ninja-inline id=2164]