Zo verhoog je veilig de CO2 in je aquarium zonder je vissen te vergassen

Geschreven op 19/04/2015 door Gilles 68 Comments

Weet je wat het ergste is wat mijn aquarium ooit is overkomen?

Na een week op kamer kwam ik terug voor een weekendje bij mijn ouders, en wat bleek: al mijn vissen en garnalen waren dood.

Vergast.

Geen énkel beestje leefde nog.

Op dat moment stond ik echt op het punt om de handdoek in de ring te gooien en gewoon te stoppen met de hobby.

Gelukkig heb ik dat niet gedaan :-)

Toevallig kreeg ik deze week 2 mailtjes van 2 verschillende personen die in dezelfde situatie zitten als mij toen.

Om hun (en anderen) een hart onder de riem te steken en te helpen, heb ik dit artikeltje in mekaar gestoken zodat je vanaf nu veilig de CO2 kunt verhogen zonder risico’s voor de vissen of garnalen.

Waarom zou je je CO2 verhogen?

Als je mij al ooit rechtstreeks gecontacteerd hebt of mijn andere artikels gelezen hebt, dan heb je het waarschijnlijk al gemerkt: ik raad heel vaak aan om de CO2 te verhogen.

Waarom?

Omdat bijna alle algenproblemen worden veroorzaakt door een CO2-tekort. Het is dan ook één van de moeilijkste voedingsstoffen om toe te voegen.

Je kunt het niet heel precies toevoegen zoals een meststof, het is moeilijk te meten, het is heel sterk afhankelijk van de watercirculatie, …

Ik denk dat 90% van alle mailtjes die ik binnenkrijg te maken hebben met een CO2-tekort.

Echt waar.

Draadalg in je aquarium: deze strategie helpt je!

Draadalg zie je heel snel bij een CO2-tekort

Het is ook vaak de sleutel voor een gezondere bak. Door het CO2-tekort op te lossen gaan de plantjes namelijk veel beter groeien en zullen de algen uiteindelijk verdwijnen.

En een CO2-tekort oplossen, dat kun je door ofwel het licht te minderen ofwel de CO2 te verhogen.

Maar die laatste optie kan behoorlijk gevaarlijk zijn …

Stap 1: ga preventief te werk en verwijder eerst die kaamlaag

Kijk eens naar het wateroppervlakte van je aquarium.

Zie je daar iets olieachtig op drijven? Dat is een “kaamlaag”. Het probleem met zo’n kaamlaag is dat het de “gaswisseling” tussen de omgeving en het aquarium belemmert.

Je aquarium wisselt namelijk constant zuurstof en CO2 uit met de kamer waarin hij staat. Een kaamlaag vormt dan letterlijk een barrière waardoor de gassen niet goed worden uitgewisseld.

Het resultaat: de CO2 blijft in de bak “hangen” en er komt geen zuurstof vanuit de omgeving in het aquarium terecht. Daardoor krijg je gemakkelijk een CO2-ophoping en heel weinig zuurstof in het aquariumwater en dat kan gevaarlijk zijn!

Dit olie-achtig laagje belemmert de gasuitwisseling

Voordat je je CO2 gaat verhogen, verwijder je dus best eerst die kaamlaag en verbeter je de gasuitwisseling.

Hoe je dat precies doet, leer je in dit artikel.

Zorg daarna voor betere watercirculatie

Behalve de kaamlaag verwijderen, is ook de watercirculatie verbeteren een “must-do” voordat je de CO2 gaat verhogen.

Goede stroming en watercirculatie zorgt ervoor dat het zuurstof doorheen heel het aquarium wordt verspreid. Als je dan ook nog eens een mooie rimpeling op het wateroppervlakte hebt, dan haal je ook nog eens extra zuurstof uit de omgeving.

Twee vliegen in 1 klap dus!

Wees trouwens niet bang om CO2 te verliezen. Je zult inderdaad een beetje CO2 verspillen door het wateroppervlakte meer te doen bewegen, maar die kostprijs zal nooit zo hoog liggen als 20 dode visjes.

Persoonlijk verkies ik om meer uit te geven aan CO2 dan aan dode visjes ;-)

Alles gereed? Nu gaan we de CO2 héél langzaam verhogen met de “pH methode”

Zo, heb je alle voorzorgsmaatregelen hierboven genomen?

Dan zijn we nu klaar om de CO2 te verhogen. Het is bijzonder belangrijk dat je dit héél langzaam doet.

Enerzijds omdat je planten sowieso de tijd nodig hebben om zich aan te passen aan de nieuwe hoeveelheid CO2 (denk eraan: sterk wisselende CO2 zorgt voor baardalg). Anderzijds omdat ook je vissen en garnalen zich moeten aanpassen.

Wanneer ik de CO2 wil opkrikken, dan gebruik ik de “pH methode”.

Wat houdt dat precies in? Wel, je gaat langzaam de CO2 verhogen en ondertussen meet je regelmatig de pH-waarde van het aquariumwater die je als leidraad gaat gebruiken.

Vervolgens probeer je elke week een daling van ongeveer -0,1 pH te bereiken.

Zo ga je te werk:

Eerst meet je de pH-waarde van je aquarium nadat de CO2 al enkele uren aanstaat. Doe dit met een goede, betrouwbare pH-meter (bijv. deze van Hanna, ik gebruik zo eentje) en gebruik geen druppeltesters, die zijn niet nauwkeurig genoeg.
Stel, je meet een pH-waarde van 7 voor jouw bak. Dan gebruik je dit als startpunt voor de CO2-verhoging.
Je draait vervolgens héél lichtjes aan het naaldventiel van je CO2-systeem zodat er ietsje meer CO2 in de bak wordt gespoten. Ga zeker geen snok geven aan het naaldventiel, meestal is een beweging van enkele millimeters al voldoende.
Een dag later meet je nogmaals de pH-waarde. Als het goed is, zou die -0,1 pH gedaald moeten zijn. De pH-waarde uit ons voorbeeld is dus nu 6,9 pH.

Waarom een daling van -0,1 pH per week vraag je nu?

Daar zijn verschillende redenen voor. Ten eerste, is het gemakkelijk te meten met een goede pH-meter, ook met goedkopere modellen. Ten tweede is het een gemakkelijk te onthouden leidraad.

Je kunt natuurlijk ook kiezen voor een kleinere of grotere daling (bv -0,2 pH/week), gebruik gewoon wat voor jou het gemakkelijkst is. Het belangrijkste is dat je op gelijke tijdstippen meet en alles goed bijhoudt.

Draai heeeeel langzaam aan het naaldventiel (links)

Hou er wel rekening mee dat grotere pH-dalingen sneller fout kunnen lopen en dat je vaak niet de tijd hebt om snel in te grijpen. Bovendien worden de verschillen in CO2-hoeveelheden groter bij lage pH-waardes, voorbeeldje hieronder.

Bij een KH van 3 krijg je volgens de pH/KH tabel volgende waardes (zie ook dit artikel op The Barr Report):

7 pH = 9 ppm
6,8pH = 14,3 ppm
6,6pH = 22,6 ppm
6,4pH = 35,8 ppm
6,2pH = 56,8 ppm
6pH = 90 ppm

Dat geeft dan op zijn beurt volgende verschillen tussen elke 0,2 pH:

5,3 ppm
8,3 ppm
13,2 ppm
21 ppm
33,2 ppm

Hoe lager de pH, hoe groter de verschillen in CO2-waardes. Ga dus extra voorzichtig te werk als je pH al voorbij de 6,6 is! PS: vergeet niet om eerst je pH-meter nog eens te ijken. Dat bespaart al een hoop ellende ;-)

Kijk nu heel aandachtig naar je vissen en garnalen

Nu komt de belangrijkste stap: heel aandachtig naar je vissen en garnalen kijken om te zien of ze bepaalde symptomen vertonen. Zij zullen je namelijk een seintje geven wanneer de CO2 te hoog is. Voor je planten maakt een teveel aan CO2 geen bal uit.

Enkele typische symptomen van CO2-vergiftiging zijn:

Naar lucht happen aan het wateroppervlakte
Opvallend schuchter worden en gaan schuilen
Opvallend passief worden en/of weinig eetlust
Vooral bij garnaaltjes: heel snel bewegen en tegen ruiten “springen”

Van zodra je één van deze symptomen ziet, weet je dat je te hoog zit met de CO2 en ga je terug naar de pH-waarde van 2 weken geleden.

Voorbeeldje:

Week	pH waarde	Opmerking
Week 1	pH 6,9	Niets
Week 2	pH 6,8	Niets
Week 3	pH 6,7	Niets
Week 4	pH 6,6	Vissen happen naar lucht
Week 5	pH 6,8	Terug naar pH waarde van week 2

Zie je het?

In week 4 heb je de max. hoeveelheid CO2 voor je vissen en garnalen bereikt. Vervolgens ga je terug naar de pH-waarde van week 2.

Dit is het pH-profiel waarvan je weet dat het geen gevaren oplevert voor je beestjes.

Het is heel belangrijk dat je zeker de eerste twee dagen alles nauwkeurig in het oog houdt. Je moet namelijk onmiddellijk actie ondernemen van zodra je ook maar het minste symptoom ziet.

Ga zeker niet pas op dag 5 kijken, want wie weet heb je dan al schade gedaan en zijn er een aantal beestjes gestorven.

Langzaam te werk gaan en met een arendsoog alles afspeuren is hier de boodschap!

Wat als je nog steeds algen hebt?

Stel dat je al de CO2 hebt verhoogd voor zover het nog veilig is voor je vissen, maar je hebt na een maand nog steeds last van algen, bijvoorbeeld draadalg?

Dan kun je de lichtintensiteit verlagen. Door het zwakkere aquariumlicht, gaan de plantjes iets trager groeien (maar wel goed!) waardoor ze dus ook minder voedingsstoffen en CO2 nodig hebben. Daardoor wordt het CO2-tekort op zijn beurt weer kleiner en kun jij de vraag naar CO2 door de planten beter beantwoorden.

Het resultaat: na een 4-tal weken zou de alg al een pak geminderd moeten zijn.

Conclusie:

Wil je de CO2 van je aquarium verhogen zonder risico voor je vissen en garnalen, dan moet je het volgende doen:

Kaamlaag verwijderen
Zorgen voor een betere watercirculatie & rimpeling op het wateroppervlakte
Héél langzaam de CO2 week per week verhogen en de pH meten met een goede pH sonde (bijv. deze!)
Tijdens het verhogen van de CO2 heel goed de vissen in het oog houden voor de minste symptomen

Eventueel kun je dit combineren met een zwakkere lichtintensiteit voor extra effect op de algen.

Heb jij de CO2 al verhoogd? Wat is jouw methode? Of heb je het zelf al meegemaakt dat je je per ongeluk al je vissen hebt vergast?

Laat het mij hieronder weten in de reacties!