Iedereen heeft er al eens mee te maken gehad: een olieachtige substantie op het wateroppervlakte, ook wel een “kaamlaag” genoemd. Op zich is een kaamlaag ongevaarlijk, tenzij het heel dik wordt en de uitwisseling van zuurstof tussen het aquarium en de omgeving beperkt. Maar wat veroorzaakt net die kaamlaag?
Oorzaak van de kaamlaag: slecht onderhoud
Een kaamlaag ontstaat vaak bij slecht onderhoud van het aquarium, bijvoorbeeld door rottende materialen (bladeren, voer, …) of door overbevolking van het aquarium. Het kan ook het gevolg zijn van een plotse bacteriesterfte doordat een filter lang heeft stilgestaan. Door regelmatig je bak te onderhouden, alle blaadjes te verwijderen na een snoeibeurt en eventueel dode dieren te verwijderen, is de kans op een kaamlaag al minder.
Een kaamlaag door plantengroei?
Soms kan het zijn dat je je bak heel goed onderhoudt, maar dat er toch nog een kaamlaag op het wateroppervlakte te zien is. Dit komt doordat er een relatie is tussen het metabolisme van je aquariumplanten en de productie van organisch afval.
Hoe meer CO2 je planten opnemen, des te meer afval ze produceren (vetten, oliën, koolhydraten …) doordat ze sneller en beter groeien. Hoe meer CO2 je toevoegt, des te groter ook de vraag naar andere voedingsstoffen. Wanneer je die vraag onvoldoende beantwoordt, zal er een grotere afvalproductie dan normaal zijn. Hetzelfde geld trouwens ook wanneer je bij een te sterke aquariumverlichting onvoldoende voedingsstoffen toevoegt. Hierdoor zal de kaamlaag ook dikker zijn dan normaal.
De aanwezigheid van een kaamlaag kan sterk verschillen van aquarium tot aquarium. Factoren zijn onder andere de hoeveelheid voedingsstoffen die worden toegevoegd (zie paragraaf hierboven), maar bijvoorbeeld ook de biomassa. Bij een kleinere biomassa zijn er minder planten die afvalstoffen creëren en is de kans op een kaamlaag dus ook kleiner.
Hoe een kaamlaag vermijden?
De oplossing voor het vermijden of verwijderen van een kaamlaag is duidelijk:
- Je bak goed onderhouden, bladeren en ander afval zoveel mogelijk verwijderen;
- Zorgen voor een goede filterwerking;
- Voldoende voeding toevoegen voor je aquariumplanten, zie ook de Estimative Index;
- Niet overdrijven met je aquariumverlichting. Indien je wel veel verlichting in je bak wil, hou dan rekening met de grotere vraag naar plantenvoeding;
- Zorg voor een goede balans tussen je CO2 en andere voedingsstoffen.
Zoals eerder gezegd is een kaamlaag niet direct gevaarlijk, maar het is wel een aanwijzing dat er iets in je bak niet in balans is!
Heb of had jij zo’n lelijk laagje boven je aquarium? Hoe heb je het opgelost? Vertel het ons!
john says
Ik volg de EI en de planten groeien als kool en het zijn al echte plantenbakken geworden. Ik geef dus co2 en doseer 20/2 p/w. er zitten 2x24W tl boven (t5) en ik geef wat plantenvoeding. Toch heb ik sinds de start van de co2 wel op de bakken een kaamlaagje en denk dat dit wellicht met de co2 te maken heeft als ik het bovenstaande lees. Maar verder doseer ik voldoende want voor het verversen zit er ook minimaal nog 20/2 in de bak. Hoe valt het dan toch te verklaren dat het met co2/voeding te maken heeft?? groet John p.s. het gaat om alle 3 bakken met co2 waar alleen de rio125 amper wat vertoont.
Gilles says
Hoi John
In zekere zin zul je altijd wat kaamlaag hebben. De bovenstaande tekst heeft eerder betrekking op bakken waarbij de kaamlaag behoorlijk dik is waardoor het mogelijk gevaarlijk kan zijn. Als het maar een heel klein beetje is, zou ik me daar niet druk om maken. Waarschijnlijk heb je op je 2 andere bakken ook een kaamlaag maar is die amper zichtbaar.
Groetjes
john says
Ja het is na 24 uur geen dikke laag en ik hevel het dagelijks even af. Maar toch is het wel door het glas bekeken een vrij duidelijk laagje. Maar naast de co2 geef ik alle voeding en meer dan genoeg want zoals ik al zei is er voor de waterwissel altijd nog 20/2 kno3/po4 over en ik doseer 5x de aanbevolen voeding van aquariumbemesting. Dit ivm de EI en een overschot. Het co2 gehalte zit rond de 40mg/l. Dus ja wat kan dat laagje dan veroorzaken denk ik dan. Ik moet het wel regelmatig afhevelen anders wordt het oppervlak dicht en wordt de laag te dik denk ik. Groet john
ps extra oppervlaktebeweging helpt weinig want dan gaat het tussen de drijfplanten inzetten waar het oppervlak minder/niet beweegt.
devi says
ik heb het ook gehad, het bleef maar terugkomen maar ik heb het kunnen verwijderen door;
eerst bestelde ik een luchtpomp;
“hyder ario 4 met rode led +deco vulkaan”
nadat hij was aangekomen had ik,
1-met een emmer het aquarium 50% geleegd en de ruiten schoongemaakt (met emmer zodat de kaamlaag op oppervlak verdwijnt).
2-het luchtpompje met de deco vulkaan, erin gezet.
3-het aquarium weer met water volgegooid, speciale middelen voor goede waardes van het water.
4-toen weer alles aangezet; binnenfilter+luchtpompje
(ondertussen de vissen er gewoon ingelaten) en na een dag zag ik het resultaat alles was weg en het is nu 5maanden later en nog niet teruggekomen.
!!PS op een buitenfilter voor je aquarium kun je gewoon iets simpels kopen om erop aan te sluiten waardoor de alg meteen verdwijnt!!(vraag dat verder in de aquariumspeciaalzaak)!!
Cron says
Luchtpompjes zijn geen goede oplossing hoor.
Je zorgt gewoon voor meer oppervlaktebeweging. De kaamlaag is er nog steeds, je doorbreekt ze gewoon vaker. Intussen jaag je ook alle CO2 uit je water.
Dat andere middeltje daar is wellicht een UV lamp voor je buitenfilter. Dan bestrijd je de symptomen en niet de oorzaken…
john says
ja dat heb ik ook gemerkt maar als je een binnenfilter hebt wordt het lastiger he met een uv lamp. Ik weet niet hoe het dan moet. Groet John
Sjaak says
Ik heb er ook last van maar platy’s en mollies zorgen er altijd voor dat de kaamlaag in no time verdwenen is.
Of is dat symptomen bestrijden? Want het probleem is daarmee niet weg.
Gilles says
Lijkt mij inderdaad symptomen bestrijden, maar wel een originele, wist niet dat die vissen er tegen gebruikt kunnen worden! :)
Sjaak says
Het werk enorm goed. Ik had al maanden geen last maar toen vorige week mijn laatste mmolly dood ging kwam het meteen terug.
Marianne says
Wat ik mis is de oplossing voor kaam in een koude kom met guppy’s! Na 30 jaar, nu opeens!
Gilles says
Ik neem aan dat daar weinig tot geen planten in zitten? Ik zou in dat geval gewoon zorgen voor voldoende beweging van het wateroppervlakte en ook regelmatig verversen.
Hans says
Misschien dat een overloop met een sump een adequate oplossing biedt. Heb ik zelf ook en werkt perfect.
Kramer says
Hallo.
het probleem van aquarium begon met blauwalg.Ik hebt toen het aquarium geheel afgeplakt zodat er geen licht in kon komen.Na een week was de blauwalg helemaal weg.Nu is het probleem dat er een groene laag op mijn water drijft.
hebt al water ververst.Nieuwe lamp gekocht.Alles schoongemaakt.Het probleem is dat het steeds terug komt.Wat is mijn laatste redmiddel
Gilles says
Hallo Kramer
Heb je veel oppervlaktebeweging of is die volledig stil? Groeien je planten goed?
Ik vermoed dat je met teveel organische belasting is, de oude blauwalg wijst daar namelijk ook op.
Kramer says
Hallo
De planten groeien slecht.
verder is het oppervlaktewater vol in beweging.
jan says
ik heb een vraag als leek zijnde heb een aquarium gekocht 80 40 50 zitten twee tl in kapot war voor soort tl moet ik er in doen ik wil er aardig wat planten in doen wil er een zuid amerika bak van maken groet jan sanders.
Gilles says
Hallo Jan
Normaal staat het type lamp vermeld op je kapotte lampen, ergens aan de zijkanten. In principe kun je een T5 (of T8?) lamp gebruiken uit de doe-het-zelf-zaak. Een speciale aquariumlamp is écht niet nodig en meestal gewoon weggegooid geld.
Groeten
Gilles
patrick says
juwel bakken past soms alleen maar juwel lampen in.
Vandaar dat ik mijn juwel gelijk heb voorzien van een andere kap.
Dat is snel terugverdient zodra je de prijs ziet van “juwel” lampen tov dhz-lampen.
Gilles says
Hey Patrick
Die Juwel-lampen zijn inderdaad onnodig duur. Tja, marketing hé.
Groeten
Gilles
Christiane says
Ik kamp ook al maanden met een vervelende kaamlaag, die ik maar niet wegkrijg.
Kan filteren over turf daar een oorzaak van zijn?
Gilles says
Dag Christiane
Voor zover ik weet heeft dat niets met de kaamlaag te maken. Mail mij anders eens, dan kan ik je daar verder helpen.
Groeten
Gilles
Christiane says
Dag Gilles,
Sorry, ik heb u een mailtje gestuurd…. is die niet aangekomen?
Mvg
Christiane
Gilles says
Dag Christiane
Nee, ik heb niets ontvangen :-(
Groeten
Gilles
Christiane says
Bovenaan je blog staat “contact”! Via deze weg heb ik de mail verstuurd! Of ben ik verkeerd?
In dat geval stuur ik je een andere mail.
Mvg
Christiane
marco says
Zorg dat je oppervlakte in beweging blijft uitstroom iets omhoog richten zodat je een lichte rimpeling krijgt
Christiane says
Beste Gilles
Heb u een nieuwe mail verstuurd.
Mvg
Christiane
patrick says
niemand benoemd de enorme voordeel die een dunne kaamlaag meebrengt.
De oppervlakte beweegt minder, waardoor je je co2 beter behoudt!
De beweging van je oppervlakte vlakbij je uitstroom (of bij juwel interne filters de instroom bovenin)
zorgt samen met de beplanting voor meer zuurstof dan een belletjes pomp doet!.
Groet,
Patrick.
Gilles says
Dag Patrick
Eigenlijk weegt dat voordeel niet op tegen de nadelen, namelijk: een slechte gaswisseling waardoor er minder zuurstof in de bak komt. Dit gaat ten koste van de gezondheid van je vissen/garnalen en de bacteriecultuur. Van zodra je 1 dode vis hebt, heb je de winst van de bespaarde CO2 al terug kwijt.
Naar mijn mening het risico niet waard dus. Voor een gezonde bak raad ik dus altijd een goede rimpeling/gasuitwisseling aan :)
Groeten
Gilles
Bonnie says
Als ik mijn luchtpomp uit doe staat het water stil aan de oppervlakte is dit goed of niet. Heb pot filter maar de uitsroom hangt in het water (onder water) en gaat rechtstreeks naar beneden
Willem says
Hallo, mijn pas opgestarte bak(2 weken) vertoond een kaamlaag. Is dit normaal bij een indraaiende bak? BVD
Gilles says
Dag Willem
Dat is mogelijk als de bacteriecultuur nog onvoldoende ontwikkeld is en de afvalstoffen nog niet zo goed kunnen verwerken. Niks om je zorgen om te maken.
Groeten
Gilles
Elfried says
Als eerste een nuttige en mooie site waar ik al veel op gekeken heb.
Ik heb nu sinds een aantal weken ook een kaamlaag. Ik had een goed draaiend 80 cm aquarium en ben nu overgestapt op een 120 cm 330 liter aquarium.
Heb de oude bodem uit de 80 cm uitgeschept afgespoeld en in de nieuwe bak gezet en deze aangevuld met een nieuw (JBL Manado).
Ook een nieuw groter filter welke ik gekruist heb (water, balletjes en pijpjes).
Zo veel mogelijk water van de oude naar de nieuwe bak meegenomen incl vissen. Heb wel een paar uitvallers gehad maar dat is het risico bij zo’n verhuizing (stress) nu circa een maand geleden.
De planten doen het goed assimileren in de avond dus goed teken lijkt mij.
Ik voeg de aanbevolen dosis profito toe en doe iedere week zo’n waterwissel van 30-40 liter.
Ik gebruik tevens CO2. De indicator (Dennerle) blijft donker groen KH is 6 en een aantal keer een test laten doen NO2 is in orde PH 7.1.
Ik probeer iedere keer de kaamlaag af te scheppen en wat regelmatiger te verversen.
Ik denk er over om de CO2 wat te verhogen en evt wat meer profito te gaan geven.
Is dit aan te raden?
Een week of twee geleden heb ik wat ambulia in de bak gezet dat schijnen ook grote opnemers van voedingsstoffen te zijn, ze groeien wel goed.
Nog een advies?
Gilles says
Hey Elfried
Bedankt :-)
Het is mogelijk dat de kaamlaag het gevolg van de opstart is, die zal waarschijnlijk na een tijdje vanzelf verdwijnen van zodra de bacteriecultuur gestabiliseerd is. CO2 verhogen lijkt me inderdaad goed (je zit waarschijnlijk wat laag op dit moment), maar ik zou ook zeker nitraat en fosfaat toevoegen samen met de sporenelementen die je nu gebruikt. Dat zullen je planten geweldig vinden.
Voor de rest zien dat je stroming in orde is en je licht niet té sterk staat (zul je merken als er draadalgen etc verschijnen).
Groeten
Gilles
Martijn says
Hoi,
Heb nu 2 maanden een 60l nano draaien.
Zoveel mogelijk water vanuit de oude rio180 erin, dezelfde buitenfilter. Alleen nieuw aquarium met nieuwe bodem. Dacht in eerste instantie dat dit in combinatie met het feit dat de filter en uur of 2 heeft stilgestaan tijdens het opzetten van de nieuwe bak de oorzaak van mijn kaamlaag was. Maar nu 2 maanden verder blijft ie maar terug komen… Aangezien mijn planten het goed doen geen probleem, maar het is een open aquarium, dus zou er toch wel graag vanaf willen.
Gebruik Co2 (dennerle continue test lichtgroen) en doseer volgens ei.
Gebruik wel een flinke filter een eheim 350, 1050 liter die wordt geremd door externe tractor enog bypass. Zou dit er iets mee te maken kunnen hebben?
Vriendelijke groet,
Martijn
Gilles says
Dag Martijn
Als het echt hardnekkig is, zou ik eens een “skimmer” overwegen. Dat is een soort van omgedraaide filterinlaat die het wateroppervlakte afzuigt, in plaats van onderaan in het aquarium. Dat werkt bijzonder goed en heeft bovendien een positief effect op je vissen want je zorgt voor meer zuurstof in de bak. Je zult wel de CO2 terug wat moeten opschroeven achteraf, want je verlies ook meer CO2 daardoor. Maar liever wat meer geld uitgeven aan CO2, dan je vissen dood hé …
Ik denk niet dat het te maken heeft met je reactor, die filter lijkt me ruim voldoende voor een 60l nano + reactor.
Groeten
Gilles
Martijn says
Thnx voor je antwoord, ik gebruik nu een OFA. Kaamlaag binnen 5 minuten verdwenen!
Helaas wel weer iets extra’s in mijn toch al kleine bakje om uit het zicht te krijgen..
Net nieuwe javavaren trident binnen, zou die het doen wanneer bevestigd aan de instroombuis?(van de filter,niet de ofa)
Gilles says
Hey Martijn
Zo’n surface skimmer werkt inderdaad héél goed tegen een kaamlaag! Heb er zelf ook zo eentje en bijzonder tevreden mee. Eén van mijn volgende artikels zal over zo’n skimmer en gaswisseling gaan trouwens.
Wat betreft de javavaren: geen idee, ik zou zeggen probeer het eens. Uit ervaring weet ik dat javavaren graag wat stroming heeft, maar mag natuurlijk ook niet té zijn (geldt voor alle planten eigenlijk).
Groeten
Gilles
jim says
Voor die olie achtig wat was naam ?
goed ik heb aqua flow pomp met ative carbon pomp op zijn kop gedaan met onderkant aan water oppervlak dat water net over de rand er aan onderkant instroomd pakt heel klein beetje lucht soms dat ie soms bellen blaast maar das 1x per min ofzo is gelijk co2 haha en binnen dag was water oppervlak schoon .
goedkoop en efectief
pomp 2e hands kost meestal 10
active carbon 8 euro 800 ml
gaat lang mee
had niet speciaal gekocht carbon maar dacht mischien neemt het op en het deed het perfect dus
sander de feij says
ikzelf heb altijd ervaren dat mijn DIY overloop van pvc in elkaar geknutseld bij waterverversingen erg helpt. hierbij natuurlijk wel zoveel mogelijk organisch afval verwijderen(bladeren,voer en dode dieren) na 2x verversen was bij mij meestal de kaamlaag verdwenen en kwam ook niet meer terug.
overigens merk ik dat het bij mij meestal voorkwam bij achterstallig onderhoud door vakantie.
met vriendelijke groet
sander de feij
Remon says
Met de surface skimmer van eheim is dit probleem in een mum van tijd verholpen.
Het is een klein apparaat en tot 350 liter bakken geschikt.
Lex says
Beste Aquarium liefhebbers.
Ik heb deze week een aquarium gekregen waar al een maanvis inzat. De bak was bijna niet meer te zien door de alg. Ik heb heel die Aqua40 (jaja de hele bak haha) schoongemaakt,steentjes gewassen. Hoge achtergrondplant gekocht en een lage. Alleen steentjes geen zand als bodem…Een IN300 pomp en 2 terracotta potjes om in te schuilen. Na een dag had de oudste maanvis al 1 van mijn tetra’s doodgebeten en dat was dus einde maanvis en tetra! Nu zitten er in de bak :
-Garnaal
-Algeneter Indo
– 2 Netbotia’s
-5 kardinaaltetra’s
-1 Maanvis
Als voer heb ik TetraPro Energy en Krill als diepvriesblokjes.
Na een dag zag het water prachtig helder. Nu kwam ik gistwe
Gilles says
Hey Lex
Je aquarium is veel te klein voor die maanvis en volgens mij gaan tetra’s ook niet goed samen met maanvissen (maar ik heb weinig ervaring met die laatste). Ik zou dus een groter aquarium kopen en/of de maanvis wegdoen.
Groeten
Gilles
Lex says
Dank je wel voor de snelle reactie maar de post was nog niet af haha sorry…ik hoop op reactie op de hele post.
MvG Lex
Lex says
Beste Aquarium liefhebbers.
Ik heb deze week een aquarium gekregen waar al een maanvis inzat. De bak was bijna niet meer te zien door de alg. Ik heb heel die Aqua40 (jaja de hele bak haha) schoongemaakt,steentjes gewassen. Hoge achtergrondplant gekocht en een lage. Alleen steentjes geen zand als bodem…Een IN300 pomp en 2 terracotta potjes om in te schuilen. Na een dag had de oudste maanvis al 1 van mijn tetra’s doodgebeten en dat was dus einde maanvis en tetra! Nu zitten er in de bak :
-Garnaal
-Algeneter Indo
– 2 Netbotia’s
-5 kardinaaltetra’s
-1 Maanvis
Als voer heb ik TetraPro Energy en Krill als diepvriesblokjes.
Na een dag zag het water prachtig helder. Nu kwam ik gister thuis en had iemand met goede bedoelingen mijn vissen gevoerd…..met genoeg voer voor 3 weken helaas. Ik heb na die kaamlaag en al dat voer een deel afgeheveld en schoonwater toegevoegd. Gisteravond zag ik dat mijn tetras heel snel ademde onder water en mijn maanvis ook. Heb toen de kaamlaag zo goed mogelijk eraf proberen te skimmen en de pomp iets harder gezet voor meer oppervlaktebeweging. Het water wil maar niet helder worden.
Wat doe ik fout of wie heeft er tips?
Tycho says
Beste aquariumliefhebber,
Ten eerste moet ik zeggen dat het aquarium veel te klein is voor de maanvis en dat de maanvis erom bekend staat garnalen op te eten en als de maanvis wat groter is zal hij ook beginnen aan de tetra’s. De algenvorming heeft meestal te maken met het licht van de bak. TL verlichting hoort elke 1,5jaar vervangen te worden. Bij een extern filter kunt u kiezen voor filteren vanaf het wateroppervlak dan bent u snel af van de kaamlaag.
Check ook uw PH waarde, als deze boven de 7,0 is, bevorderd dat ook de algengroei.
Voor meer informatie adviseer ik u langs te gaan bij een aquariumspeciaalzaak waar u ook uw water kan laten testen.
Mvg Tycho R.
Bart says
Ik zit met een aquarium van 150x50x50. Hierin heb ik een kogelvis (tetraodon lineatus) zitten.
Zelf heb ik last van een kaamlaag die toch precies meer en meer wordt.
Ik denk dat de oorzaak is dat ik hem mosselen te eten geef. Kogelvissen zijn slordige eters en hier blijven soms zeer kleine deeltjes van de mossel liggen. Hierdoor komt deze laag denk ik (ben niet zeker).
Ik ververs regelmatig een deel van het water maar ik krijg de kaamlaag er precies niet uit aangezien deze boven op het water ligt.
Weet iemand hoe ik deze wel uit het aquarium krijg?
Mvg
Bart
Gilles says
Hey Bart
Dat kan inderdaad de oorzaak zijn!
Heb je al geprobeerd met een skimmer? Of een pompje vlak onder het wateroppervlakte voor een goede “rimpeling”?
Groeten
Gilles
Coert de Jon says
het beste is een filter met een instelbare uitstroom inrichting. richt deze horizontaal naar het water oppervlak. niet verticaal of horizontaal, maar diagonaal. zo ontstaat een mooie onderbreking aan het wateroppervlak zonder teveel stroming in je bak. ook goed voor o2 opname.
Gilles says
Hey Coert
Klopt!
Groetjes
Gilles
wim says
kaamlaag voorkom je door uitstroom buis op je wateroppervlakte te richten dus wateroppervlakte in beweging houden ook heb je van jbl top cleaner 2 een simpele scimmer die je aan sluit aan je inlaat slang kost e 24,95 werkt geweldig groet wim
Tim says
Heb mijn CO2 van 9 uur tot 9 uur aan dus pas mijn verlichting daarop aan. Is het soms te veel?
Gilles says
Hey Tim
CO2 begin je minstens 1u op voorhand mee voordat de lichten aangaan zodat de CO2 al goed vermengd is wanneer de fotosynthese begint (= lichten aan). Je kunt dan ook 1u op voorhand stoppen met CO2, voordat de lichten uitgaan.
Groetjes
Gilles
Bas says
Hallo,
Ik heb ook last van een kaamlaag, een flinke. Ik geef mijn planten genoeg voeding wat betreft co2 en bemesting van voedingsstoffen. Echter heb ik er een relatief zwakke lamp van 15W in (60L bak). Kan dit de oorzaak zijn van de kaamlaag. Ook groeien mijn HC niet optimaal. worden een beetje lichtgroen.
Groetbas
Gilles says
Hey Bas
Nee, ik gebruik wel vaker zwak licht en heb geen kaamlaag. Ik denk dat het komt doordat je HC niet goed groeit –> rotting –> kaamlaag. Heb je al je CO2 een beetje verhoogd? HC is daar heel gevoelig voor.
Groetjes
Gilles
Bas says
Ik voeg ongeveer 20mg/l co2 toe via een co2systeem. Mijn HC doet het echter niet goed. Ze worden geel/groengrijs. Moet ik dan mijn co2 hoger zetten?
Marcel Leemrijse says
Ik hou een litersmaat net gelijk met de waterspiegel en laat de kaamlaag de litersmaat lopen als een soort skimmer, werkt prima
Ian says
Hoi, ik heb sinds eergisteren ( 2 mei 2018 ) een nieuw 110 liter aquarium. De filter werkt al en het verwarmingselementje ook al. Er ligt grind in en draait al 2 dagen, ik had er ook safe start bij gedaan en nu heb ik een kaamlaag! Hoe komt dat denk je?
Gilles says
Hey Ian
Welkom bij de hobby ;-)
Die kaamlaag is normaal, hoort bij de opstart. Eens je bak goed is ingedraaid, zal hij wel vanzelf verdwijnen.
Groetjes
Gilles