Tegenwoordig bestaan er op de markt heel veel verschillende apparaten om CO2 in het aquarium te injecteren: CO2 ladders, diffusors, atomizers, co2 reactors, …
Maar wat past nu het beste bij jouw bak? En wat is het gemakkelijkst te installeren en het efficiëntst qua CO2-verbruik? Je ziet al heel snel het bos niet meer door de bomen, zoveel verschillende modellen zijn er te koop.
In dit artikel geef ik je een kort overzicht van de meest en de minst efficiënte CO2 systemen, de verschillende onderdelen en de manier waarop je CO2 in je bak kunt brengen.
Klaar? Hier gaan we.
Elk CO2-systeem voor aquaria bestaat uit 2 hoofddelen:
Daarnaast heb je nog enkele onderdelen die optioneel zijn maar die ik wel sterk aanraad.
Zijn deze onderdelen noodzakelijk?
Ik zeg: ja. Ze helpen je om je CO2 in te stellen en stabiel te houden. En zoals je weet: stabiele CO2 voorkomt baardalg!
Veel mensen weten dit niet, maar drukverlagers komen in zogenaamde “eentrapse” (single stage) en “tweetrapse” (dual stage) modellen voor. Ongeveer 90% van de CO2-systemen voor onze hobby zijn eentraps.
(PS: check zeker eens mijn gids over CO2 drukregelaars op mijn andere site)
Wat is het verschil?
De tweetrapse modellen hebben een extra veer in de drukregelaar, je herkent ze daarom aan de extra bult achteraan of de grotere bouw.
In het algemeen zijn tweetraps drukregelaars veiliger. Waarom?
Wel, wanneer je CO2 fles leeg loopt, heb je misschien al opgemerkt dat de hoofddruk plots stijgt. Wanneer je al heel veel CO2 toevoegt (bijv. je bent een aquascaper), dan kan dat heel nare gevolgen hebben voor je vissen (“end of tank dump”). De extra bult van het tweetrapse model voorkomt dit door de druk constant te houden tot de fles 100% leeg is.
Hieronder vind je een doorsnee van zo’n dual stage drukregelaar:
Een eentraps CO2 drukregelaar zal gelukkig voldoen voor de meeste aquaristen. De meeste mensen in onze hobby voegen namelijk niet ZOveel CO2 nodig dat een end-of-tank-dump gevarlijk kan zijn.
Om voor jou de keuze tussen een single of dual stage drukregelaar gemakkelijker te maken, heb ik de voor- en nadelen even opgelijst.
+ Goedkoop
+ Een stuk kleiner
+ De meeste aquaristen en hobbyisten hebben hier voldoende aan
– Afhankelijk van de kwaliteit kan je wel een end-of-tank-dump krijgen
Sommige single stage modellen zijn uitgerust met een intern stabiliteitssysteem die het dual stage effect nabootst, bijvoorbeeld die van PlantedBox
+ De werkdruk blijft altijd super stabiel
+ Geen enkel risico op een end-of-tank-dump
– Vaak een stuk duurder
– Vaak dubbel zo groot als een eentraps model
Een dual stage CO2 drukregelaar is vooral interessant als je een aquascaper bent die heel veel CO2 verbruikt en al op de limiet zit wat betreft veiligheid voor de vissen.
Heb je een single stage drukregelaar en je wilt het risico op een “end of tank dump” beperken, dan raad ik je aan om te investeren in een CO2-drukregelaar van een kwalitatief merk (geen Ali spul!) met goed naaldventiel en een goede interne veer.
Mijn eigen CO2-drukregelaar is bijvoorbeeld uitgerust met een intern stabiliteitssysteem die de “end of tank dump” minimaliseert.
Er zijn verschillende methodes om CO2 op te lossen in het water van je aquarium.
Eén van de eenvoudigste en goedkoopste systemen is de CO2 ladder (ook wel CO2 flipper genoemd). Dit model vind je regelmatig terug in de winkel in samengestelde CO2 sets.
Eerlijk gezegd ben ik geen voorstander van dit systeem. Waarom?
De CO2 bubbels waren in mijn bak veels te groot en losten niet volledig op. En dat is zonde van je CO2. Natuurlijk is niet elke bak hetzelfde en wie weet werkt het bij jou wel prima.
Ik zou zeggen: als je het bij je set krijgt, test het eens uit en als het niets is, dan kun je nog altijd veranderen.
Wil je het meeste rendement uit je CO2 ladder of flipper halen, dan plaats je hem best zoveel mogelijk in de stroming.
De de CO2-belletjes worden dan beter opgelost en je krijgt een betere “koolstofmix” in het water. Het vervelende hieraan is dat de ladder nogal een lomp ding is en vaak in het zicht zit. Nièt mooi in een aquascape!
Wanneer de bovenkant van de CO2 ladder gevuld raakt, dan wordt het teveel aan CO2 gedumpt via een kanaaltje. Dit lijkt mij behoorlijk wat verspilling, zeker als je een grote bak hebt.
Voordelen van dit systeem:
Nadelen:
Wanneer zou je voor een CO2-ladder of flipper gaan?
Eerlijk gezegd vermijd je dit systeem best voor een sterk beplant aquarium. Maar dat is -zoals gezegd – mijn persoonlijke ervaring.
De CO2 diffusor is minder bekend in de Benelux maar begint stilaan zijn weg te vinden naar onze markt. En dat vind ik goed, want het is een mooi en praktisch ding! :-)
De meeste diffusors zijn gemaakt van glas met daarin een soort van bruistabletje. De CO2 komt onderaan het tabletje terecht en wordt door de hoge druk door het gaas van het tabletje geduwd waardoor zeer kleine CO2 bubbels ontstaan.
Het is belangrijk bij dit systeem om een goede watercirculatie te voorzien zodat de CO2 bubbels door de hele bak worden vervoerd en niet zomaar naar boven drijven. Op die manier haal je het beste rendement en blijven de bubbels aan de blaadjes plakken.
Een voordeel van de diffusor is dat hij in verschillende maten en vormen te verkrijgen is, je vindt zelfs nano modellen die perfect passen in een nano aquarium. Bovendien ogen diffusors zeer mooi en geven ze een echte stijlvolle look aan je aquascape.
Natuurlijk is hier een keerzijde aan: je moet hem heel vaak schoonmaken om het rendement & schoonheid te behouden!
Voordelen van CO2-diffusors:
Nadelen:
Wanneer zou ik voor een CO2-diffusor gaan?
Wanneer je een kleine tot middelmatige bak met goede stroming en wanneer looks voor jou belangrijk zijn.
Bij grote bakken (bv +200 liter) raad ik het af omdat de CO2-bubbels dan onvoldoende verspreid geraken. Een reactor is dan handiger (zie hieronder).
PS: ik heb een zéér uitgebreide gids over CO2 diffusers geschreven op mijn andere website PlantedBox
De atomizer is naast de reactor mijn persoonlijke favoriet!
Dit apparaat voorziet zéér kleine CO2 bubbels doorheen je hele aquarium, meestal nog fijner dan die van de diffusor. Je kunt zelfs zeggen dat het eerder een soort mist is in plaats van bubbels.
Het werkt eigenlijk gelijkaardig als de diffusor, enkel is het membraan hier van een ander materiaal gemaakt. De CO2 wordt onder een hogere druk door het membraan geduwd en dat geeft dan die “mist”.
Houd er wel rekening mee dat de grotere werkdruk (2 à 2,5 bar) niet altijd mogelijk is bij sommige drukregelaars.
De atomizers zijn beschikbaar als “in-line” en “in-tank” model, oftewel extern en intern.
Ik gebruik in mijn aquarium het in-line model. Op die manier heb je weer minder materiaal in je bak en verkrijg je een goede verspreiding van CO2 in het aquarium, zeker bij gebruik van een spray bar of een lily pipe.
Je plaatst de externe atomizer gewoon tussen de filterslang (uitlaat) en klaar. Bovendien vetraagt een atomizer het debiet van je aquariumfilter niet, in tegenstelling tot de reactor. Super handig als je filter een beetje aan de zwakke kant is.
Voordelen van de atomizer:
Nadelen:
Wanneer zou ik voor een CO2 atomizer gaan?
Eigenlijk bij zowat elke bak, zeker als de plaats in je aquariumkast beperkt is of je een zwakke filter hebt.
Bij hele grote bakken (+ 200 liter) is het misschien interessanter om met twee filters te werken die elk hun eigen atomizer hebben. Met een goede splitter kun je dan met 1 drukregelaar 2 atomizers aansturen.
Ik gebruik op mijn bak 2 filters: de zwakkere heeft een atomizer die gericht is op de stengelplanten achteraan, de sterkere heeft een CO2-reactor die vooral gericht is op de voorgrondplanten.
Zo heb ik de voordelen van beide systemen in 1 aquarium! :)
CO2 reactors zijn zeer populair in de Benelux en worden praktisch altijd gebruikt in Nederlandse bakken.
Een CO2 reactor is in feite een soort buis die tussen de filterslang wordt geplaatst. De buis is gevuld met allerlei materiaal, bijvoorbeeld bioballen, waardoor de CO2 bubbels worden opgebroken in kleinere deeltjes en zo gemakkelijker oplossen. Ze zijn in allerlei vormen en maten te verkrijgen en kunnen bovendien ook gemakkelijk zelf gemaakt worden.
Een goede reactor is bijzonder efficiënt en kan bijna alle CO2 oplossen zonder dat je ook maar 1 bubbeltje in je aquarium ziet.
Een nadeel dan weer is dat hij het debiet (= aantal liters die per uur door de filter gaan) van de aquariumfilter sterk verlaagt, je plaatst dus best nog een extra filter of pompje om ervoor te zorgen dat je voldoende watercirculatie hebt.
Voordelen van de CO2-reactor:
Nadelen:
Wanneer zou ik voor een CO2-reactor gaan?
Bij middelmatige tot hele grote bakken.
Voor een nano aquarium is het een beetje “overkill” en bovendien kun je het moeilijk wegwerken in de kast. Ook voor mensen die niet graag CO2-bubbels in het aquarium zien, is een reactor een must.
Voor kleine tot middelmatige bakken: de diffusor of atomizer. Bij middelmatige tot grote bakken: de atomizer of reactor. De CO2 ladder vind ik maar niets omwille van het CO2-verlies en het lelijke uitzicht.
Tip: denk ook na wat voor jouw persoonlijk het mooist oogt, of je veel of weinig plaats hebt in je aquariumkast en of je filter sterk genoeg is.
Is je CO2 apparaat volledig? Leer dan hoe je het best het CO2 gehalte in je aquarium kunt meten.
Liever een volledige CO2-set kopen? Lees mijn artikel op PlantedBox over aquarium CO2 sets.
Wat vind jij het meest efficiënte apparaat? Laat het mij hieronder weten!
[ninja-inline id=2172]
Ben je net als ik gek op die bakken vol groene pracht? Bijna altijd vind…
Een ding is zeker, de Amano of Japonica garnaal is een populair beestje. Ligt het…
Geef toe, een “betta” is een prachtvis, toch? 😊 Met zijn bijzondere kleuren en…
Ik heb al eens een artikeltje geschreven over rode aquariumplanten en hoe je die het…
Je wil een vuurgarnaal kopen? Of misschien zelfs vuurgarnalen kweken? Ik geef je geen ongelijk!…
Hoppa, weer nieuwe inspiratie voor je toekomstige bak! Deze keer het aquarium van Nigel Hoevenaar.…
Bekijk de reacties
Wat zou je aanraden voor een Ferplast Dubai 100 (190 liter) met een Eheim 2324 pomp? Ik ben op zoek naar een duurzaam systeem welke weinig onderhoud behoeft, professioneel en nauwkeurig is en je, vooral na aanschaf, zo min mogelijk kosten aan hebt. Ik lees veel goede dingen over Ph controller, maar ik lees ook dat hier kosten aan verbonden zitten. Alvast dank!
Dag Teun
Voor die grootte zou ik een reactor of op zijn minst een atomizer kiezen (eerste is beter in jouw geval). Eventueel gecombineerd met een extra stromingspompje om het debietverlies te compenseren.
Van pH controllers ben ik geen voorstander eerlijk gezegd :-)
Groeten
Gilles
Hallo,
Sinds een poosje heb ik de aqua up inline atomizer. De manometer staat op ongeveer 3 bar. Ik merk dat ik het naaldventiel flink open moet draaien om mist te krijgen. Deze 'mist stand' paste ik toe 1 uur voordat het licht aan ging en 1 uur voordat deze uit ging. Aan mijn vissen merkte ik alleen dat vooral veel jonkies sneuvelden. Ik heb er nu een drop checken in hangen en deze gaf al snel een gele stand.
Wat het probleem is dat als ik het naaldventiel een klein stukje open zet, de dropchecker blauw blijft en ik dus echt de mist moet creëren. Ik heb hem nu ingesteld op een half uur mist, een uur geen mist en zo verder. Is dit oké of zorgt dit voor problemen door een instabiele CO2?
Hey Rob
Dit is typisch bij een naaldventiel van slechte kwaliteit, de CO2-toevoer wordt dan niet stabiel gehouden.
Ik raad je aan om te investeren in een beter naaldventiel (zeker niet die vanop Ebay). SMC is bijvoorbeeld een heel goed Amerikaans merk dat je ook "in-line" kunt installeren.
Groeten
Gilles
Hallo Beste Gilles! Wat een top blog
Goed en praktische adviezen!
Ik ga zelf ook een nieuw aquarium opstarten en wil voor het eerst met co2 gaan werken.
Nu kan ik kiezen tussen een co2 systeem van sera of van jbl welke is beter denk jij?
Bij beide is de ph controller niet inbegrepen
Deze wil ik dus nog gaan aanschaffen...
Mijn vraag is dus ook past elke ph controller op elk systeem? Of is dit niet het geval?
Keep up the good work!
Gr. Rens
Hey Rens
Bedankt voor de complimenten :-)
Beiden zullen wel van dezelfde kwaliteit zijn. Controleer hoeveel druk ze aankunnen en zoek eventueel "reviews" over de kwaliteit van het naaldventiel. pH controller zou ik niet kopen, maar dat is persoonlijk. De ene vindt het een must-have, de andere niet ...
Voor zover ik weet past een pH controller op elk systeem en is het niet merkgebonden ofzo.
Groeten
Gilles
hallo Gilles,
thanks voor de info. erg nuttig.. ik ben eigenlijk wel opzoek naar de atomizer in-tank model maar kan alleen de in-line vinden... weet jij waar ik die andere kan vinden?
ik heb nu een ladder in een bak van 400 liter om te testen wat co2 met mijn planten doet.
dit oogt wel goed te gaan dus wil door naar het volgende level.
ik hoor het graag van je.
groetjes david
Dag David
Nee, niet direct. Ik gebruik momenteel enkel het inline model.
Groeten
Gilles
Hey Gilles,
Na alles eens grondig te lezen zou ik willen gaan voor een reactor.
Kan jij mij een goede aanraden en ook waar z te krijgen zijn.
Mvg Erik
Dag Erik
Er zijn verschillende goede hoor, elk heeft zij voor- en nadeel. Ik denk bijvoorbeeld aan de HS Aqua reactor, de AquaMedic AM1000 of het model hieronder vernoemd.
Hangt vooral van je budget af. En anders: zelfbouw! :-)
Groeten
Gilles
Hoi gilles,
Bij deze wil ik je bedanken voor al deze mooie info. Ik ben op dit moment mijn aquarium aan het inrichten en ga na het lezen van deze blog voor de co2 reactor. Ik heb deze inmiddels geinstalleerd https://www.mcm-systeme.de/Aussenreaktor-mit-Bypass-SKE-16-BP1-bis-1500l-h .Nu alleen nog de planten :P.
Mvg
Dag Danny
Graag gedaan :-)
Ik had op mijn vorige bak een vergelijkbare reactor, prima systeem.
Succes met de nieuwe scape!
Groeten
Gilles
Hallo Gilles,
In onze aanloop naar het gaan gebruiken van co2 heb ik heel wat informatie via jouw blogs gehaald! Super bedankt hiervoor!
Ook voor ons al leken op gebeid van co2 is het goed begrijpbaar!
Sinds woensdag hebben wij een Dennerle quantum 300. Alleen gebruiken wij nu nog die charmante flipper ;) op zich nu wel leuk om het te leren maar willen over een tijdje toch iets minder opvallends.
nu kwamen wij deze tegen; http://m.ebay.nl/itm/181431856776 zou dit geschikt zijn voor onze juwel vision 180 met een tetratec 700 filter?
Groetjes!
Hey Robin
Ben blij om te horen dat ik je heb kunnen helpen :-)
Dat toestel dat je daar toont heb ik zelf al getest en dat werkte gewoon niet hier, geen idee waarom. Persoonlijk zou ik voor een atomizer kiezen, die heeft zijn efficiëntie al bewezen :-) Je hebt dan wel meer mist in het aquarium.
Ofwel een goede reactor, ik denk wel dat je filter nog sterk genoeg daarvoor is. Desnoods in combinatie met een wave maker.
Groeten
Gilles
Hoi Gilles,
Ik zit met een groot vraagteken.
Mijn kh bedraagt 8. Ik werk met ph controller. Met deze kh zou ik moeten zorgen voor een ph van 7.0 blijkbaar aangezien dit dan in balans zit voor de beste co2 opname. Ik weet dat ik naar planten en vissen moet kijken om te weten of er voldoende co2 aanwezig is. Ik werk ook met 2 dropcheckers. Deze staan mooi in het groen. Niet echt donkergroen maar iets lichter van kleur. de planten groeien wel maar niet extreem en ik zie ook geen belletjes aan de planten die wijzen op assimilatie. Als ik de controller lager instel met kh8 op bv 6,65 worden de dropcheckers lichtgroen. Veel lager als deze ph durf ik niet echt gaan omdat dit misschien niet goed is voor de vissen. De vissen reageren normaal en de planten assimileren nog steeds niet. Hoe zou ik dit het beste aanpakken? Ondanks deze ph van 6,65 met kh 8 heb ik nog steeds last van groene alg of misschien penseelalg. als je zonder ph controller co2 zou blijven toevoegen tot de planten echt assimileren en de dropcheckers bijna geel zouden kleuren, zit mijn ph waarschijnlijk een stuk onder de 6 wat echt niet goed kan zijn voor de vissen. Alg wijst volgens u op co2 tekort maar in mijn geval vind ik het moeilijk om nog meer co2 toe te voegen. Mijn bak is 240 liter met twee t5 lampen van 39 watt elk van jbl 4500 en 6500. De lichtduur is 9 uren per dag. Circulatie is er meer dan genoeg met twee externe filters eheim 2180 en co2 wordt toegevoegd via reactor en lost mooi op. Hopelijk weet jij raad om mijn probleem te verhelpen zodat mijn planten nu echt eens willen groeien. Bodem is niet dicht geslipt en ik voeg alle voedingsstoffen toe van easylife volgens EI. Ferro, profito, fosfo, nitro, algexit, carbo.
Alvast bedankt voor uw antwoord. Groetjes Etienne
Hey Etienne
Vergeet de pH/KH tabel voor de CO2 te bepalen, klopt bijna nooit. Vergeet ook het effect van assimileren, dit zegt niets over de gezondheid van je planten maar enkel dat de bak overgesatureerd is met zuurstof. Kan zowel in een gezonde als ongezonde bak voorkomen.
Is er geen technische mogelijkheid om het licht te dimmen?
Ook zou ik me niet teveel zorgen maken om de diepte van de pH. Het is vooral de CO2 die schadelijk is, niet de waarde van de pH. Met een controller kun je dit gemakkelijker instellen en in het oog houden. Je kunt bijvoorbeeld over een periode van 2 weken nog verder zaken naar 6,5pH en zien wat dat geeft.
Groeten
Gilles
Gilles,
Eerst mijn complimenten met je site. Hij is erg mooi vormgegeven, straalt rust uit, en beschikt over veel no nonsense commentaar.
Na eveneens een teleurstellende ervaring met planten ben ik ook overgestapt op cichliden en recent toch nog een bakje (100l) met planten opgestart, ditmaal mét Co2.
In je te downloaden 5-anti-algen-werk las ik ergens dat je aanraadde om een aantal bellen per minuut in te stellen als richtlijn. Dit ervoer ik als verwarrend en misschien zou er bij mogen dat dit afhankelijk is van het aantal liters en bepaalde waterwaarden.
Bij de beschrijving van de beschikbare systemen om Co2 opgelost te krijgen zag ik ook dat het systeem dat ik gebruik daar niet bij terug te vinden is. Het wordt verkocht onder de naam 'aktieve reactor' en bestaat sympelweg uit een omgekeerd volledig gesloten potje met een propellor/schoepenrad waar je een bepaald debiet water doorheen pompt. Ik laat daar 50-60 bellen Co2 (geteld met de Jbl bellenteller) in lopen en jaag door dat potje 500 liter water per uur. Door de waterdoorstroming krijg je boven het schoepenrad een vortex die regelmatig erg minuscule belletjes via de onderkant (die gesloten is op twee kleine spleetjes na). De opgeloste belletjes zijn zo klein dat ze enkel van erg dichtbij zichtbaar zijn, maar de hele bak zit er duidelijk 'vol' mee. Het enige nadeel dat ik kan zien is de zichtbaarheid van het systeem (dat wel onder het wateroppervlak kan, en mss het verbruik van het additionele kleine pompje (8W/u).
Het water uit de kraan bij ons is helaas wat basisch (Ph 8,1 gemiddeld op jaarbasis). Met een KH van eveneens 8. Deze laatste stijgt bij mij tot 11 a 12. Al zal deze vermoedelijk wel zakken door mijn geplande waterwissels van 50%/week.
KH2PO4 en KNO3 voeg ik 3 x wekelijks toe. Alsook een dubbele dosis profito, 2X wekelijks.
Extra Kalium of Magnesium naar ik had begrepen, zou niet nodig zijn.
Zou jij iets ondernemen inzake deze KH, of is het voldoende om wat af te wachten en te kijken hoe de zaak evolueert?
Succes met je site verder, het is een streling voor het oog en mooi.
Hey Kris
Bedankt voor de complimenten :-)
Ik werk meestal volgens een aantal bellen per seconde en als ik een bepaalde waarde voorstel, dan is dat een richtlijn. De uiteindelijke bps die jij voor jou bak zult gebruiken is inderdaad sterk afhankelijk van allerlei factoren: verlichting, watercirculatie, aanwezige zuurstof, plantensoorten, ...
Dat systeem ken ik, maar ik heb inderdaad niet vermeld in mijn artikel. Dat spreekt de meest voorkomende systemen, het is bijna onmogelijk om elk type te bespreken. Jouw systeem is trouwens een variant die heel vaak gebruikt wordt op het TheBarrReport forum :-)
KH zou ik gewoon met rust laten. Ik kan je foto's tonen van bakken met een veel hogere KH & GH en toch super gezonde planten. Focus vooral op het toedienen van voldoende CO2 en gebruik de Estimative Index. Staar je niet blind op alle andere waarden, zorg gewoon dat je plantjes alles hebben dat ze nodig hebben voor goede groei.
Extra kalium is inderdaad niet nodig als je al KH2PO4 en KNO3 doseert. Extra magnesium mag altijd, is niet altijd beschikbaar in bemesters.
Groeten
Gilles
Hallo eerst een complement voor deze interessante site .
Ik heb een volautomatische Co2 systeem .
Heb ik ingesteld op 6.50 werkt goed alleen als het licht uit is gebruikt hij nog steeds Co2
Dat is toch niet nodig zonde van de Co2.
Kan ik het ook zo doen dat hij 2 uur voor het licht aangaat Co2 gaat geven .
De PH schommelt dan wel als ik hem uit zet loopt de PH op naar 6.75 Kan dat kwaad
Ik werk volgens Ei systeem beetje last van bruine alg draai nu 3 mnd.
Planten mooie groen koppen alleen er onder bruin Niet alle planten .
Gr Albert
Hey Albert
Sorry voor mijn late reactie & bedankt voor de complimenten :-)
CO2 is inderdaad niet nodig 's nachts, je planten produceren dan zelf al CO2. In sommige gevallen kan het zelfs gevaarlijk zijn.
Of je jouw pH controller op die manier kunt instellen weet ik niet, ik gebruik zelf nooit pH controllers. pH schommelingen zijn geen probleem, anders zouden we geen CO2-systeem kunnen gebruiken hé :-) GH & KH moeten wel zo stabiel mogelijk blijven, maar dat zal hier wel het geval zijn.
Ik zou langzaam de pH doen dalen met -0.1 pH per week en heel goed je vissen in het oog houden. Van zodra je planten "op volle toeren" draaien zal die bruine alg wel verdwijnen.
Groeten
Gilles