Tegenwoordig bestaan er op de markt heel veel verschillende apparaten om CO2 in het aquarium te injecteren: CO2 ladders, diffusors, atomizers, co2 reactors, …
Maar wat past nu het beste bij jouw bak? En wat is het gemakkelijkst te installeren en het efficiëntst qua CO2-verbruik? Je ziet al heel snel het bos niet meer door de bomen, zoveel verschillende modellen zijn er te koop.
In dit artikel geef ik je een kort overzicht van de meest en de minst efficiënte CO2 systemen, de verschillende onderdelen en de manier waarop je CO2 in je bak kunt brengen.
Klaar? Hier gaan we.
Elk CO2-systeem voor aquaria bestaat uit 2 hoofddelen:
Daarnaast heb je nog enkele onderdelen die optioneel zijn maar die ik wel sterk aanraad.
Zijn deze onderdelen noodzakelijk?
Ik zeg: ja. Ze helpen je om je CO2 in te stellen en stabiel te houden. En zoals je weet: stabiele CO2 voorkomt baardalg!
Veel mensen weten dit niet, maar drukverlagers komen in zogenaamde “eentrapse” (single stage) en “tweetrapse” (dual stage) modellen voor. Ongeveer 90% van de CO2-systemen voor onze hobby zijn eentraps.
(PS: check zeker eens mijn gids over CO2 drukregelaars op mijn andere site)
Wat is het verschil?
De tweetrapse modellen hebben een extra veer in de drukregelaar, je herkent ze daarom aan de extra bult achteraan of de grotere bouw.
In het algemeen zijn tweetraps drukregelaars veiliger. Waarom?
Wel, wanneer je CO2 fles leeg loopt, heb je misschien al opgemerkt dat de hoofddruk plots stijgt. Wanneer je al heel veel CO2 toevoegt (bijv. je bent een aquascaper), dan kan dat heel nare gevolgen hebben voor je vissen (“end of tank dump”). De extra bult van het tweetrapse model voorkomt dit door de druk constant te houden tot de fles 100% leeg is.
Hieronder vind je een doorsnee van zo’n dual stage drukregelaar:
Een eentraps CO2 drukregelaar zal gelukkig voldoen voor de meeste aquaristen. De meeste mensen in onze hobby voegen namelijk niet ZOveel CO2 nodig dat een end-of-tank-dump gevarlijk kan zijn.
Om voor jou de keuze tussen een single of dual stage drukregelaar gemakkelijker te maken, heb ik de voor- en nadelen even opgelijst.
+ Goedkoop
+ Een stuk kleiner
+ De meeste aquaristen en hobbyisten hebben hier voldoende aan
– Afhankelijk van de kwaliteit kan je wel een end-of-tank-dump krijgen
Sommige single stage modellen zijn uitgerust met een intern stabiliteitssysteem die het dual stage effect nabootst, bijvoorbeeld die van PlantedBox
+ De werkdruk blijft altijd super stabiel
+ Geen enkel risico op een end-of-tank-dump
– Vaak een stuk duurder
– Vaak dubbel zo groot als een eentraps model
Een dual stage CO2 drukregelaar is vooral interessant als je een aquascaper bent die heel veel CO2 verbruikt en al op de limiet zit wat betreft veiligheid voor de vissen.
Heb je een single stage drukregelaar en je wilt het risico op een “end of tank dump” beperken, dan raad ik je aan om te investeren in een CO2-drukregelaar van een kwalitatief merk (geen Ali spul!) met goed naaldventiel en een goede interne veer.
Mijn eigen CO2-drukregelaar is bijvoorbeeld uitgerust met een intern stabiliteitssysteem die de “end of tank dump” minimaliseert.
Er zijn verschillende methodes om CO2 op te lossen in het water van je aquarium.
Eén van de eenvoudigste en goedkoopste systemen is de CO2 ladder (ook wel CO2 flipper genoemd). Dit model vind je regelmatig terug in de winkel in samengestelde CO2 sets.
Eerlijk gezegd ben ik geen voorstander van dit systeem. Waarom?
De CO2 bubbels waren in mijn bak veels te groot en losten niet volledig op. En dat is zonde van je CO2. Natuurlijk is niet elke bak hetzelfde en wie weet werkt het bij jou wel prima.
Ik zou zeggen: als je het bij je set krijgt, test het eens uit en als het niets is, dan kun je nog altijd veranderen.
Wil je het meeste rendement uit je CO2 ladder of flipper halen, dan plaats je hem best zoveel mogelijk in de stroming.
De de CO2-belletjes worden dan beter opgelost en je krijgt een betere “koolstofmix” in het water. Het vervelende hieraan is dat de ladder nogal een lomp ding is en vaak in het zicht zit. Nièt mooi in een aquascape!
Wanneer de bovenkant van de CO2 ladder gevuld raakt, dan wordt het teveel aan CO2 gedumpt via een kanaaltje. Dit lijkt mij behoorlijk wat verspilling, zeker als je een grote bak hebt.
Voordelen van dit systeem:
Nadelen:
Wanneer zou je voor een CO2-ladder of flipper gaan?
Eerlijk gezegd vermijd je dit systeem best voor een sterk beplant aquarium. Maar dat is -zoals gezegd – mijn persoonlijke ervaring.
De CO2 diffusor is minder bekend in de Benelux maar begint stilaan zijn weg te vinden naar onze markt. En dat vind ik goed, want het is een mooi en praktisch ding! :-)
De meeste diffusors zijn gemaakt van glas met daarin een soort van bruistabletje. De CO2 komt onderaan het tabletje terecht en wordt door de hoge druk door het gaas van het tabletje geduwd waardoor zeer kleine CO2 bubbels ontstaan.
Het is belangrijk bij dit systeem om een goede watercirculatie te voorzien zodat de CO2 bubbels door de hele bak worden vervoerd en niet zomaar naar boven drijven. Op die manier haal je het beste rendement en blijven de bubbels aan de blaadjes plakken.
Een voordeel van de diffusor is dat hij in verschillende maten en vormen te verkrijgen is, je vindt zelfs nano modellen die perfect passen in een nano aquarium. Bovendien ogen diffusors zeer mooi en geven ze een echte stijlvolle look aan je aquascape.
Natuurlijk is hier een keerzijde aan: je moet hem heel vaak schoonmaken om het rendement & schoonheid te behouden!
Voordelen van CO2-diffusors:
Nadelen:
Wanneer zou ik voor een CO2-diffusor gaan?
Wanneer je een kleine tot middelmatige bak met goede stroming en wanneer looks voor jou belangrijk zijn.
Bij grote bakken (bv +200 liter) raad ik het af omdat de CO2-bubbels dan onvoldoende verspreid geraken. Een reactor is dan handiger (zie hieronder).
PS: ik heb een zéér uitgebreide gids over CO2 diffusers geschreven op mijn andere website PlantedBox
De atomizer is naast de reactor mijn persoonlijke favoriet!
Dit apparaat voorziet zéér kleine CO2 bubbels doorheen je hele aquarium, meestal nog fijner dan die van de diffusor. Je kunt zelfs zeggen dat het eerder een soort mist is in plaats van bubbels.
Het werkt eigenlijk gelijkaardig als de diffusor, enkel is het membraan hier van een ander materiaal gemaakt. De CO2 wordt onder een hogere druk door het membraan geduwd en dat geeft dan die “mist”.
Houd er wel rekening mee dat de grotere werkdruk (2 à 2,5 bar) niet altijd mogelijk is bij sommige drukregelaars.
De atomizers zijn beschikbaar als “in-line” en “in-tank” model, oftewel extern en intern.
Ik gebruik in mijn aquarium het in-line model. Op die manier heb je weer minder materiaal in je bak en verkrijg je een goede verspreiding van CO2 in het aquarium, zeker bij gebruik van een spray bar of een lily pipe.
Je plaatst de externe atomizer gewoon tussen de filterslang (uitlaat) en klaar. Bovendien vetraagt een atomizer het debiet van je aquariumfilter niet, in tegenstelling tot de reactor. Super handig als je filter een beetje aan de zwakke kant is.
Voordelen van de atomizer:
Nadelen:
Wanneer zou ik voor een CO2 atomizer gaan?
Eigenlijk bij zowat elke bak, zeker als de plaats in je aquariumkast beperkt is of je een zwakke filter hebt.
Bij hele grote bakken (+ 200 liter) is het misschien interessanter om met twee filters te werken die elk hun eigen atomizer hebben. Met een goede splitter kun je dan met 1 drukregelaar 2 atomizers aansturen.
Ik gebruik op mijn bak 2 filters: de zwakkere heeft een atomizer die gericht is op de stengelplanten achteraan, de sterkere heeft een CO2-reactor die vooral gericht is op de voorgrondplanten.
Zo heb ik de voordelen van beide systemen in 1 aquarium! :)
CO2 reactors zijn zeer populair in de Benelux en worden praktisch altijd gebruikt in Nederlandse bakken.
Een CO2 reactor is in feite een soort buis die tussen de filterslang wordt geplaatst. De buis is gevuld met allerlei materiaal, bijvoorbeeld bioballen, waardoor de CO2 bubbels worden opgebroken in kleinere deeltjes en zo gemakkelijker oplossen. Ze zijn in allerlei vormen en maten te verkrijgen en kunnen bovendien ook gemakkelijk zelf gemaakt worden.
Een goede reactor is bijzonder efficiënt en kan bijna alle CO2 oplossen zonder dat je ook maar 1 bubbeltje in je aquarium ziet.
Een nadeel dan weer is dat hij het debiet (= aantal liters die per uur door de filter gaan) van de aquariumfilter sterk verlaagt, je plaatst dus best nog een extra filter of pompje om ervoor te zorgen dat je voldoende watercirculatie hebt.
Voordelen van de CO2-reactor:
Nadelen:
Wanneer zou ik voor een CO2-reactor gaan?
Bij middelmatige tot hele grote bakken.
Voor een nano aquarium is het een beetje “overkill” en bovendien kun je het moeilijk wegwerken in de kast. Ook voor mensen die niet graag CO2-bubbels in het aquarium zien, is een reactor een must.
Voor kleine tot middelmatige bakken: de diffusor of atomizer. Bij middelmatige tot grote bakken: de atomizer of reactor. De CO2 ladder vind ik maar niets omwille van het CO2-verlies en het lelijke uitzicht.
Tip: denk ook na wat voor jouw persoonlijk het mooist oogt, of je veel of weinig plaats hebt in je aquariumkast en of je filter sterk genoeg is.
Is je CO2 apparaat volledig? Leer dan hoe je het best het CO2 gehalte in je aquarium kunt meten.
Liever een volledige CO2-set kopen? Lees mijn artikel op PlantedBox over aquarium CO2 sets.
Wat vind jij het meest efficiënte apparaat? Laat het mij hieronder weten!
[ninja-inline id=2172]
Ben je net als ik gek op die bakken vol groene pracht? Bijna altijd vind…
Een ding is zeker, de Amano of Japonica garnaal is een populair beestje. Ligt het…
Geef toe, een “betta” is een prachtvis, toch? 😊 Met zijn bijzondere kleuren en…
Ik heb al eens een artikeltje geschreven over rode aquariumplanten en hoe je die het…
Je wil een vuurgarnaal kopen? Of misschien zelfs vuurgarnalen kweken? Ik geef je geen ongelijk!…
Hoppa, weer nieuwe inspiratie voor je toekomstige bak! Deze keer het aquarium van Nigel Hoevenaar.…
Bekijk de reacties
Hoi Gillis,
Ik heb, na het lezen van jouw tips, een atomizer gekocht en die gebruik ik nu een klein jaar. Ik ben er redelijk tevreden over, maar heb toch nog een vraag:
Door de hoge werkdruk, die benodigd is, krijg ik niet de gehele fles leeg getrokken, hoe ga jij hier mee om?
Ook nog een ander vraagje, m.b.t. het schoonmaken van de atomizer. Als jij deze schoonmaakt en je laat hem eerst 2 dagen weken, zoals je in een eerdere reactie aangeeft, wat gebruik je dan als tijdelijke vervanger? Of heb je 2 atomizers liggen?
Dag Ronald
Ik vervang gewoon de fles preventief voordat hij leegloopt, kwestie van een "end-of-tank-dump" te vermijden.
En ik heb inderdaad 2 atomizers ter beschikking die ik steeds afwissel ;-)
Groeten
Gilles
Ah ok duidelijk.
Dag Gilles,
Het is gelukt hoor! Ik ben voor een mooi prijsje aan een nieuwe set van Aqua Medic gekomen. Hoeveel bpm zou ik doorgaans moeten doseren in een (bruto) 54 liter aquarium?
Groet, Dirk-Jan
Hey Dirk-Jan
Is onmogelijk te zeggen, dat hangt echt van bak tot bak af. Ik zou zeggen: verlaag even het licht, kwestie van een "veiligheidsmarge" te hebben om CO2-tekorten te voorkomen. Dan wekelijks beetje bij beetje de CO2 opschroeven tot je duidelijk goede resultaten ziet. DAN PAS kun je het licht weer verhogen. Zie je dan algen? Dan moet je de CO2 wat verhogen en/of het licht terug wat verlagen.
Alles op zijn gemak doen, is beter voor je plantjes & vissen ;-)
Groeten
Gilles
Dag Gilles,
Ook hier complimenten voor de volledige en zeer makkelijk leesbare website. Echt een leerstuk!
Heel lang ben ik nog niet zo lang bezig en moet nog veel leren. Ik heb een mijzelf een 54 liter Juwel Rekord van 60cm aangeschaft en wil (of eigenlijk: moet, na deze site :)) graag CO2 toevoegen.
Nu vraag ik mij af welk systeem voor zo'n kleine bak goed zou volstaan? Ik heb niet erg veel ruimte rondom mijn aquarium en ik vraag mij af of deze set (http://www.aquaplantsonline.nl/images/a7545.jpg) voldoende zou zijn voor een mooie 'grasmat'?
Ik wil overigens het een inrichting in de stijl van Amano.
Alvast hartelijk dank voor je reactie!
Dirk-Jan
Hey Dirk-Jan
Bedankt voor de complimenten :)
Voor zo'n systeem met wegwerpflessen zou ik niet gaan. Je gaat op lange termijn veel meer hebben aan een set met hervulbare fles.
Die bak is met een interne filter waarschijnlijk? In dat geval raad ik als output een diffuser of "super atomizer" aan die je dan tegenover de filteruitlaat plaatst.
Groeten
Gilles
Super, dank je.
Dan de spaarpot maar leegtrekken :)
Hey Dirk-Jan
Kost idd heel wat, maar is één van de beste investeringen die je kunt doen voor een plantenbak. Een pH-controller raad ik je wel af omdat dat in principe niet nodig is, bespaart je wat geld :)
Kijk ook eens op tweedehandssites, vaak vind je daar mooie deals die prima werken. Flessen kun je ook krijgen bij de slijterij.
Groeten
Gilles
Ik zit ook al te kijken naar een Bio systeem, maar ik verwacht dat dat niet voldoende te regelen is. Wat vind jij daarvan?
Groeten, Dirk-Jan
Hey Dirk-Jan
Voor een lage belichting gaat dat werken, maar die nieuwe Juwels komen meestal met sterke verlichting en dan is bio-CO2 ofwel te weinig ofwel te onstabiel (of een combinatie ervan). Ben er dus geen voorstander van :)
Groeten
Gilles
Hallo Gilles, wat heb je een topsite, zeer leerzaam!
Heb zelf een grote bak van 300 * 80 * 62 (62 cm is waterhoogte) Wil een strakke grasmat gaan creëren maar mn Riccia Fluitans en Lilaeopsis Novaezelandiae slaat niet goed aan terwijl ik ruim voldoende easy-carbo en profito geef. Verlichting brand ruim 11 uur per dag, t5 4 keer 80 w en 4 keer 54 watt, daarnaast nog led en growlux voor de sfeer.
Overweeg nu co2 te nemen maar weet niet goed wat ik moet kopen en aan te sluiten. Liefst koop ik meteen alles goed zodat ik later niet meer hoeft bij te kopen of te wijzigen. Dus bv 10 kg fles?? Meteen ph-controller?? Heb je tips en merken, of zijn er mensen uit de omgeving van Dordrecht die tips hebben of kunnen helpen?
Hartelijk dank!
Hey William
Bedankt voor de complimenten :)
Dat is een heel grote bak die je daar hebt! Ik denk dat de reden waarom die twee planten niet willen aanslaan inderdaad bij de CO2 ligt. Je hebt namelijk veel licht, waardoor je automatisch ook een grote vraag naar voedingsstoffen hebt (want de planten groeien sneller door het vele licht). Ik vrees dat EasyCarbo in dat geval het niet gaat trekken en dat je dus best het licht wat verlaagt of inderdaad een CO2-systeem plaatst.
Een 10kg fles is voor deze bakmaat zeker aangeraden, kun je wel goedkoop krijgen bij de slijterij denk ik? pH-controller raad ik af, dat geld spendeer je beter aan een goede drukregelaar. Voor de drukregelaar kun je voor een tweetrapsmodel gaan (zie dit artikel) met de nodige tussenstukken of een gewoon merkloos model in de betere aquariumwinkel. Ik raad je aan om niet voor een "design" of "speciale" drukregelaar te gaan want die zijn meestal beperkt qua werkdruk. Voor de oplossing van de CO2 kun je een reactor gebruiken, dat is handiger voor de grootte van je bak.
Groeten
Gilles
Hallo,
na veel ingelezen te hebben op het gebied van co2 bemesting, ben ik op uw schitterende site beland.
Veel duidelijke en nuttige informatie.
Ik ben van plan een atomizer aan te schaffen bij mijn bestelde co2 systeem, echter hoe maak je een atomizer schoon? Er staat veel geschreven hierover op het internet, variërend van bleek tot en met uitkoken. Hoe doet u het?
Hoi Rob
Ik doe het zo: binnenkant schrobben me een tubeborsteltje en een dag of 2 laten weken in een oplossing van 2:10 bleekwater/water. Daarna een dag laten rusten in een oplossing van water & watervoorbereider (bv Aquasafe). Daarna gewoon afspoelen en nog eens schrobben vanbinnen. Koken zou ik niet doen ivm het plastic.
Groeten
Gilles
Gilles, waar heb jij je atomizer gekocht?
Ben nog een goeie site aan het zoeken, mag ook een ebay shop zijn waarmee je goeie ervaringen hebt?
Ben nog op zoek naar een atomizer & drop checker. Ev ook KH7 oplossing.
Ok duidelijk,
Heeft u daar geen filmpje van?
Ik zit met smart te wachten op mijn co2 300 quantum want mijn HC begint vertikaal te groeien en aan de onderkant bruin.
Heeft u geen foto's van uw eigen aquaria?
Hoi Rob,
Nee, ik heb daar geen film van. Zou ook niet echt een interessante video zijn, die atomizer ligt dan gewoon in een bakje met water :D
Foto's van mijn nano iwagumi volgen als alles mooi is ingegroeid, heeft nog wat tijd nodig. :)
Dat verticaal groeien + verslijmen is inderdaad een typisch CO2-tekort bij HC!
Groeten
Gilles
Ja daar was ik al bang voor.
Gelukkig zou volgens mijn leverancier morgen mijn Co2 systeem binnen komen.
Beste Gilles,
Ik heb mij een volautomatisch Co2 systeem aangeschaft met externe reactor . Met volautomatisch bedoel ik inclusief PH meter, nachtventiel etc...
Nu zoek ik een installatie schema, hoe al deze componenten met elkaar te verbinden.
Heb jij een link naar een site waar dit in detail is uitgelegd?
Alvast bedankt.
Mvg,
Philip
Hoi Philip
Zo heb ik het bij de mijne: drukregelaar--> tussenstukje --> magneetventiel (opgelet op de "stroomrichting) --> naaldventiel --> uitlaat. Om ervoor te zorgen dat alles mooi lekdicht is, gebruik ik Loctite. Ik vind dat gemakkelijker dan teflon. Wel eventjes laten drogen.
Vervolgens stevig op de fles monteren (gebruik een Engelse sleutel) en de drukregelaar op 0 bar zetten. Dan de CO2-fles openen en de drukregelaar op de gewenste bar-waarde zetten (bijv. 1,5 bar). Naaldventiel instellen op het gewenste uur met een timer en je naaldventiel open zetten op de gewenste "bubbels per seconde".
Dat is het ;-) Even checken op een lek met behulp van wat zeepsop en je zit goed.
Groeten
Gilles
*EDIT*: oei, zie net dat je ook een ph-controller hebt. Hoe je die instelt weet ik niet goed, zelf gebruik die niet! Misschien iemand anders?
Hallo Gilles,
Zeg kan ik tussen mijn externe filter (CristalProfi 1501 greenline) en het externe verwarmingselement (Hydro 300 W) een atomizer plaatsen? Het verwarmingselement zit aan de leiding welke gefilterd terug de bak instroomt.
Heb er wel erg weinig ruimte voor maar toch...
Moet echt tussen 2 want na het verwarmingselement bestaat het geheel uit pvc.
Kan het geen kwaad aan het verwarmingselement?
Verder ben ik aan het oriënteren welk CO2 systeem ik wil hebben maar zie door de bomen het bos niet meer. Heb jij evt een advies en dan bedoel ik echt een naam en setnaam voor mij of iemand anders misschien?
Groet,
Pim
Hoi Pim
Ja, hoor dat is geen probleem.
Voor het CO2-systeem: kijk eens naar de sets van AquaPlantsOnline of Azaqua :)
Qua flessengrootte: niet op besparen, zo groot mogelijk gaan. Ook niet gaan voor de merken, die zijn duurder en vaak minder goed (beperkte werkdruk etc).
Groeten
Gilles
Hmmm 4 dagen zou genoeg moeten zijn.
Heb je hem wellicht op een deadspot hangen, dat wil zeggen buiten de watercirculatie zodat CO2 niet door de bak verspreid word
Dag Joost,
Hier een link om je een indruk te geven over welke diffuser het gaat. bellen teller rechts zit op de fles bevestigd en linker gedeelte zet je op de aanzuig in je aquarium met daarnaast de aansluiting van je CO2. De bak is 260 liter minus inrichting houdt ik ongeveer 220 liter over. ik heb gelezen dat je ongeveer 10 bellen per minuut moet toevoegen per 100 liter water.
Dus uiteindelijk maar opgevoerd naar 28 bellen en helaas tot weinig resultaat. ik ben erg voorzichtig met te snel te veel opvoeren, want je visjes worden daar niet vrolijk van.
http://www.aquadiskont.com/shop/dennerle-co2-micro-perler-special-p-1305.html
Dag Gilles,
Ten eerste even een groot compliment over de vele informatie op je website. Nu mijn vraag met een korte inleiding. Ik heb een Vision 260 met een buiten filter van het merk Sera 400 plus UV. Afgelopen week heb ik een Dennerle 300 special CO2 installatie gekocht, omdat de planten toch behoorlijk achteruit gingen. Ja en je wilt toch ook steeds een stapje verder in de techniek die je wordt aangereikt. Ik wil niet teveel materiaal in mijn aquarium, dus heb ik mij laten adviseren. Ik ben uiteindelijk uitgekomen bij een Dennerle Micro-Perler special die je direct op de aanzuigkant aansluit. De CO2 draait nu al 4 dagen met een aantal druppels van 28 p/m en in de nacht staat de CO2 af. Helaas is de PH waarde nog niet echt gezakt.
Waarde PH 7.5 en de KH is 4.
Nu is mijn vraag heb jij ervaring met dit systeem en hoelang duurt het dat je PH waarde daadwerkelijk zakt. Sorry voor de lange inleiding. Alvast bedankt voor je reactie.
Groetjes,
Ron
Dag Ron,
Bedankt!
Hoeveel je moet toevoegen kan ik niet zeggen, dat hangt echt van bak tot bak af. De ene heeft 1 bel per 2 seconden, de andere 2 bellen per seconde, ... Factoren die dit beïnvloeden zijn bv de verlichting, de gebruikte planten, de doorstroming, de efficiëntie van de diffuser, noem maar op.
Stuur mij anders eens een mailtje via "Contact" hierboven, dan kan ik eens zien wat er scheelt aan je bak.
Groeten
Gilles
Hmmm 4 dagen zou genoeg moeten zijn.
Heb je hem wellicht op een deadspot hangen, dat wil zeggen buiten de watercirculatie zodat CO2 niet door de bak verspreid word
Hoi Gilles,
Welke atomizer gebruik jij precies? die op de foto? welk merk en type?
Ik wil er graag 1 aanschaffen maar er zijn er zo veel.
bedankt!
Arjan
Dag Arjan
Ja, ik gebruik de atomizer momenteel op mijn nanobak. De kleinste versie. Voor zover ik weet zijn praktisch alle atomizers van dit type van Up Aqua. Prima spul.
Wel zien dat je drukregelaar 2 bar druk kan leveren.
Groeten
Gilles