aquascapingblog
  • Home
  • Aquariumtips & gidsen
    • Algen bestrijden
    • CO2-systemen
    • Plantenvoeding
    • Aquariumtechniek
    • Vissen & garnalen
    • Opstart & onderhoud
    • Aquariumplanten
    • Aquascaping
  • Inspiratie
  • Webshop
aquascapingblog
  • Home
  • Aquariumtips & gidsen
    • Algen bestrijden
    • CO2-bemesting
    • Plantenvoeding
    • Aquariumtechniek
    • Vissen & garnalen
    • Opstart & onderhoud
    • Aquariumplanten
    • Aquascaping
  • Webshop
  • VOLG MIJ & WORD LID!

Aquascaping Blog > beginners > Daarom is zuurstof in je aquarium belangrijk – voor vis én plant

Daarom is zuurstof in je aquarium belangrijk – voor vis én plant

Author

Gilles

Published

June 14, 2015

aquarium zuurstof

In mijn vorig artikel over veilig de CO2 verhogen, heb ik jullie mijn verhaal al verteld van hoe ik eens al mijn vissen en garnalen vergast heb.

Als aquarist is dat zowat het ergste dat je kunt meemaken. Niet alleen ben je een hoop geld kwijt, je voelt je ook slecht omdat je je beestjes de dood in gejaagd hebt. Ik kan ervan meespreken helaas!

Gelukkig kun je een aantal voorzorgen nemen om te voorkomen dat dit gebeurt. Door veilig met je CO2 om te gaan, maar ook door een extra “veiligheidsmarge” in te bouwen.

Zuurstof.

Het “Bohr-effect” – een stukje wetenschap gemakkelijk uitgelegd

De kieuwen van je vissen werken net zoals onze eigen longen. Zuurstof uit het water komt via de kieuwen in het bloed terecht, en CO2 uit het bloed wordt terug in het water gedumpt.

Verhoog je de CO2 in het water dan stijgt de hoeveelheid CO2 in het bloed van de vis, daalt de pH-waarde van het bloed en werpt de hemoglobine meer zuurstof af. Hoe meer CO2 in het bloed, hoe minder zuurstof dus.

Dit noemt men ook wel het Bohr-effect.

Andersom is natuurlijk ook mogelijk: minder CO2, een verhoging in bloed-pH en de hemoglobine neemt meer zuurstof op.

Het gevolg van een zuurstoftekort in je aquarium

“Prima, maar wat betekent dit allemaal voor mijn aquariumvissen?”

Wel, stel je voegt steeds meer CO2 toe, dan kan de hemoglobine steeds minder zuurstof vasthouden omwille van het Bohr-effect.

Als er dan téveel CO2 is dan geraakt de vis in de problemen, en dat zie je meestal. Ze gaan naar lucht happen, ze schuilen, worden onrustig, de kieuwen bewegen abnormaal snel …

Indien de hoeveelheid CO2 nog verder stijgt dan “stikt” als het ware de vis door de te hoge hoeveelheid koolstof in zijn bloed.

Je hebt dan met andere woorden je vis vergast.

Bovendien zijn sommige aquaria van nature al gevoelig voor een zuurstoftekort:

  • Aquaria op een warme plek: warm water bevat minder zuurstof. Daarom zie je in de zomer je vissen vaker naar lucht happen dan in koude maanden
  • Een hoog en/of smal aquarium bevat minder zuurstof doordat er minder wateroppervlakte is
  • Een bak met nitriet (bv pas opgestart) bevat minder zuurstof, doordat het nitrificatieproces zuurstof opeist

Een goede verluchting stabiliseert de CO2

Niet alleen voor je vissen en garnalen kan een zuurstoftekort dramatische gevolgen hebben. Ook voor je plantengroei is het niet ideaal.

Waarschijnlijk heb je het al gelezen op de blog: onstabiele CO2 veroorzaakt heel vaak baardalg. Wat bedoel ik daarmee? Wel, stel je hebt een slecht afgestelde pH-controller die dan weer voldoende CO2 toevoegt en dan weer te weinig. Je krijgt dan “onstabiele CO2”.

Of bijvoorbeeld een situatie die héél vaak voorkomt: je voegt CO2 toe en de pH blijft en blijft maar dalen. ‘s morgens (voor je planten) is je CO2-monitor mooi limoengroen zoals het hoort, ‘s avonds is hij dan geel en zitten je vissen naar lucht te happen.

Hieronder vind je een grafiek die deze situatie visualiseert :

onstabiele co2 aquarium
Bron: UKAPS

Zie je hoe de concentratie CO2 steeds blijft stijgen, ondanks die “siësta”?

Bij “licht aan” zit de CO2 op ongeveer 35ppm. Vervolgens blijft hij klimmen tot aan 55ppm, waarna een siësta wordt ingevoerd. Na de siësta blijft de CO2 nog verder stijgen tot +60ppm.

Gevaarlijk voor je vissen én met een groot risico op algen!

Hoe zuurstof aan je aquarium toevoegen en teveel CO2 vermijden

Om te vermijden dat de CO2 zich gaat opstapelen zoals in de grafiek hierboven, en om te voorkomen dat je je vissen vergast, kunnen we met opzet zuurstof gaan toevoegen.

Hierdoor creëren we een soort “veiligheidsmarge” voor je vissen én zorgen we voor een goede, stabiele balans tussen de CO2 en O2.

Maar hoe kun je dan meer zuurstof aan je aquarium toevoegen? Daar bestaan verschillende methodes voor:

  • Vermijd een kaamlaag op het wateroppervlakte. Hierdoor krijg je een beter “gasuitwisseling” tussen het aquarium en zijn omgeving en dus ook meer zuurstof in het water. Een goede “skimmer” is hier ideaal voor.
  • Verbeter de watercirculatie. Betere watercirculatie wil zeggen dat de zuurstof (en meststoffen) ook beter gedistribueerd kan worden doorheen heel het aquarium
  • Zorg voor een mooi rimpeling op het wateroppervlakte. Ook dit zorgt voor een betere gasuitwisseling. Hieronder een video:
  • Ververs regelmatig je aquariumfilter zodat je bacteriecultuur in topvorm zijn. Zij zorgen namelijk ook voor zuurstofproductie in het aquarium.
  • Voeg genoeg aquariumplantje toe, hoe meer hoe beter! Plantjes zijn een goede bron van zuurstof en brengen het aquarium sneller in balans. Ik zou hier dus zeker niet op besparen.
  • Gebruik een nat/droog filter of een bioloog.

Een luchtpomp zou ik niet gebruiken, tenzij die héél fijne belletjes maakt. Vaak zijn de zuurstofbellen te groot en stijgen ze direct naar het wateroppervlakte waardoor ze maar weinig zuurstof in oplossing toevoegen aan je aquarium.

Wanneer je deze technieken toepast, krijg je zoiets:

stabiele co2 aquarium
De CO2 is hier stabiel gedurende de hele fotosynthese

Zie je het enorme verschil tegenover de vorige grafiek?

Door de extra zuurstof die je hebt toegediend, zorg je ervoor dat de vissen steeds genoeg zuurstof in hun bloed hebben + je stabiliseert de CO2-waarde gedurende de hele fotosynthese.

Het resultaat: minder gestresseerde vissen en een betere plantengroei.

Maar, dan verspil ik toch een hoop CO2?

Klopt.

Maar vergeet niet dat de meeste CO2 die we toevoegen sowieso wordt verspild. Bovendien is het beter om meer geld te spenderen aan CO2 dan aan nieuwe vissen, toch?

Reken het even uit: stel je hebt een CO2-fles van 2kg en een hervulling kost ongeveer 24€ (1,20€ per 100gr). Laten we zeggen dat je met een sterke verluchting, 20% van de CO2  meer verspild. Dat kost je dan uiteindelijk een extra 5€ per fles.

Toch een heel stuk minder dan 10 dode vissen (of zelfs meer) niet?

Ik weet alleszins waaraan ik liever wat extra geld spendeer :-)

En jij?

Heb jij al per ongeluk je vissen vergast? Of onstabiele CO2? Wat heb je toen gedaan?

Laat het me hieronder weten! Ik ben benieuwd naar je techniek.

[ninja-inline id=2164]

3.2/5 - (10 votes)

WIE IS GILLES?

Hoi, ik ben Gilles en ik houd al sinds mijn 14de aquaria. Ik heb lang gesukkeld met algen en slechte plantengroei, en had echt al àlles geprobeerd. Tot ik op een Amerikaans forum uitkwam: The Barr Report. Daar raadden ze mij aan om mijn methodes radicaal om te gooien. Minder sterk licht, meer voeding, een betere stroming, CO2 toevoegen, ... Echt àlles moest anders.

Lees mijn verhaal hier!

You can leave a comment bellow

70 Comments on "Daarom is zuurstof in je aquarium belangrijk – voor vis én plant"

  1. Pingback: Je aquarium verversen & onderhouden binnen de 30 minuten
  2. Michael Janssen says:
    25/07/2015 at 10:14

    Hallo Gilles.
    Ik heb net je artikel gelezen over voldoende zuurstof in de bak. In mijn bak krijg ik sterk het vermoeden dat ik te weinig zuurstof in mijn bak heb. Mede doordat ik ook last blijf houden van baart/penseel alg.

    Nu heb ik voor in de nacht een luchtpompje aangesloten. Zodra het licht uitgaat, gaat de co2 controller uit en de luchtpomp aan.
    Nu vroeg ik mij af hoeveel bellen ik uit het luchtsteentje moet laten komen? Heb hem nu minimaal staan.
    Daarnaast de vraag of het zinvol is om deze overdag ook aan te laten? Wanneer ik naar je filmpje kijk, heb ik een vrijwel niets van oppervlakte beweging. Heb zelf een juwel rekord 800 waarvan ik een buitenfilter heb aangesloten en de binnenfilter heb verwijderd. Ter aanvulling van de stroming licht er bij mij nog een los pompje in de bak, met de uitstromer naar het wateroppervlakte gericht.

    Op het ogenblik ben ik even ten einde raad met de bak. Ik heb al divere methodes toegepast om de alg tegen te gaan, maar niets helpt. Zo heb ik de verlichting teruggebracht met drijfplanten en een maximum voedingsstof toegevoegd. Nu ben ik weer terug bij voldoende licht met de no3 rond de 30mg.

    Ik hoor graag van je!

    Gr Michael

    Reply
    1. Gilles says:
      03/08/2015 at 21:16

      Hey Michael

      Sorry voor het late antwoord, ik was op vakantie.

      Ik zou geen luchtpomp gebruiken, maar eerder je stroming optimaliseren + zorgen dat er een mooie rimpeling is op het wateroppervlakte. Daarna kijken of je verbetering ziet ivm de stabiliteit van de CO2.

      Wat is trouwens de verlichting momenteel? Ik bedoel dan type licht (bv T5), lichtduur, aantal lampen en wattage per lamp. Als je volgens de Estimative Index doseert, dan kun je daar een tekort al uitsluiten als mogelijk oorzaak van de algen. Blijft dan over: verlichting (teveel), CO2 (te weinig, onstabiel) of watercirculatie (te weinig, slecht). Je moet dan elk mogelijke oorzaak 1 voor 1 aanpakken en uitsluiten, tot je bij de schuldige komt!

      Groeten
      Gilles

      Reply
      1. Dolf Janssen says:
        03/11/2015 at 16:31

        He Michael,
        Ik heb het zelfde als jij al een jaar lang baardalg in mijn bak en ook een luchtpompje in de avond aan. Wat dat luchtpompje doet is alle co2 uitdrijven waardoor hij onstabiel word, en dat is zeker niet goed voor een baardalg vrije aquarium. Dus geen luchtpompje.
        Mijn advies is NIET die CO2 controller uitzetten in de avond, laat hem gewoon 24uur per dag aan, want dan krijg je een stabiele CO2 . Als er avonds te veel CO2 is dan slaat de controller af. Maak zeker dat die elektrode goed functioneerd.
        Sinds dat ik alle veranderingen in mijn aquarium heb toegepast is de baardalg al 50% minder.
        Maar je moet geduld hebben.

        MVG Dolf.

        Reply
        1. Michael Janssen says:
          03/11/2015 at 17:28

          Hallo Dolf,

          Ik heb inderdaad nog steeds baardalg. Al moet ik zeggen dat mijn luchtpompje minimaal aan staat.
          Baardalg is bij al vanaf begin aanwezig. Op het moment heb ik het alleen nog op de anubias nana en de javavaren. De trage groeiers zeg maar.

          Hoop dat het toch ooit nog eens verdwijnt. Co2 en stroming zijn perfect in ieder geval.

          Mvg
          Michael Janssen

          Reply
          1. Gilles says:
            04/11/2015 at 09:15

            Hey Michael

            Je mag nooit aannemen dat je CO2 100% in orde is, zeker niet als je algen hebt. Vaak ligt alsnog daar het probleem namelijk :-)
            Heb je al geprobeerd om het licht te dempen? De planten die je daar beschrijft zijn planten die prima omkunnen met heel zwak licht.

            Groeten
            Gilles

          2. Michael Janssen says:
            04/11/2015 at 09:55

            Hallo Gilles,

            Dat ben ik met je eens.
            Ik heb inderdaad het licht al wat proberen te dempen met drijfplanten. Echter gaat dit vrij moeizaam door mijn stroming.
            Wanneer ik dit doe merk ik dat mijn grassoorten het niet geweldig meer doen.

            Meer co2 durf ik ook niet te geven. Kh van 5 en ph van 6.4

  3. kerstens tom says:
    18/06/2015 at 20:53

    Vraagje, hoe kan je zuurstof meten in je water? denk wel dat het inorde is, maar heb een paar gupppy’s die precies aan de oppervlakte gaan happen, of is dat een eigenschap van een guppy, want de andere vissen hebben dat niet,

    Reply
    1. Gilles says:
      23/06/2015 at 08:07

      Dag Tom

      Je hebt zuurstofmeters die je kunt gebruiken voor aquaria, maar de goede én betrouwbare zijn niet goedkoop. Ik zou er niet in investeren, maar gewoon preventief werken: goede circulatie, propere filter, mooie rimpeling, …

      Groeten
      Gilles

      Reply

Comments pagination

← 1 … 3 4 5 6 7 … 10 →

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

RELATED POSTS

japonica garnaal

De japonica garnaal: een complete gids

Lees verder
vuurgarnaal in het aquarium

Vuurgarnalen: hoe verzorgen, voeren & kweken? Een handige gids!

Lees verder
verzorging garnalen aquarium

Garnalen aquarium verzorging van A tot Z (deel 3)

Lees verder
hout garnalen aquarium

Garnalen aquarium inrichten: waar je op moet letten (deel 2) 

Lees verder
Zuurstofplanten in het aquarium: 4 redenen waarom je ze moet hebben! | 1 | AquascapingBlog

Zuurstofplanten in het aquarium: 4 redenen waarom je ze moet hebben!

Lees verder
garnalen aquarium opstarten

Een garnalen aquarium opstarten? Enkele tips! (deel 1)

Lees verder
aquascapingblog
  • VOLG MIJ & WORD LID!

LEER BIJ

  • Algen
  • CO2 & plantenvoeding
  • Aquariumtechniek
  • Vissen & garnalen
  • Opstart & Onderhoud

ONTDEK MIJN PRODUCTEN

  • Complete CO2-set
  • Vloeibare plantenvoeding
  • Bodemcapsules
  • Scharen & pincetten
  • Lily pipes

LAAT JE INSPIREREN

  • Aquariumplanten
  • Aquariuminspiratie
© PLANTEDBOX - 2025
  • Privacy beleid |
  • Interessante links |
  • Affiliate links

MELD JE AAN & ONTVANG DE LEUKSTE TIPS

Laat hieronder je gegevens achter en je ontvangt van mij elke maand nieuwe tips & tricks om je aquarium NOG beter te maken.

"*" indicates required fields

This field is for validation purposes and should be left unchanged.

Verbeter je bak!

Schrijf je gratis in en ontvang elke maand lekker handige tips om je aquarium nog verder te verbeteren en de algen te lijf te gaan!

Je voornaam(Required)
This field is for validation purposes and should be left unchanged.