Kijk eens naar het aquarium hierboven. Prachtig, toch?
Ken je ook het geheim van dat aquarium? Goede CO2. Want met voldoende CO2 kun je een prachtig aquarium maken, net zoals die hierboven.
Helaas is CO2 toevoegen zowat het moeilijkste binnen onze hobby. Heb je te weinig, dan groeien je planten slecht. Heb je teveel, dan loop je het risico dat je je vissen en garnalen verstikt.
Maar wat is dan de beste, veiligste en efficiëntste manier om je CO2 toe te voegen …?
Dat klopt: met je ogen.
Denk er eens over na: heb je ooit Takashi Amano een KH/pH tabel zien gebruiken? Of een pH controller?
Eigenlijk is Takashi Amano geen voorstander van controllers en andere apparatuur om de CO2 te meten. In een interview door Aquajournal vertelt hij hoe hij in de jaren ’70 een controller op de markt had gebracht, maar kort daarna de productie ervan staakte.
Waarom? Omdat hij een hoop vissen had vergast door een foutje met het systeem. Sindsdien heeft hij geen controller meer aangeraakt:
“It was a real shock. It occurred to me then that controlling living things with a machine may be a conceit of human being. No matter how convenient, there may be a limit that we should not cross. “
Tegenwoordig gebruikt hij zijn eigen ogen en ervaring om de pH te regelen. Als er bijvoorbeeld algen ontstaan of de planten doen het slecht, dan verhoogt hij de CO2. Happen de vissen naar lucht, dan verlaagt hij de CO2 of zorgt hij voor meer zuurstof in het water.
“Gemakkelijker gezegd dan gedaan”, denk je nu waarschijnlijk.
Klopt. Daarom heb ik een lijst gemaakt van symptomen waarop je moet letten. Als je één van de situaties hieronder tegenkomt in je eigen bak, dan weet je dat je hoogstwaarschijnlijk met een CO2-tekort zit ...
Je aquariumplanten hebben zo hun eigen manier om te zeggen dat je een CO2-tekort hebt in je aquarium. Vaak verschilt het ook een beetje van plant tot plant. Enkele voorbeelden:
1. Misvormde blaadjes: zeker bij Pogostemon stellatus zie je dit heel duidelijk. De bovenste blaadjes zijn dan kleiner dan normaal en zien er wat “kroezelig” uit, alsof ze verkeerd gestreken zijn.
2. De aquariumplantjes komen los en gaan drijven: dit wordt ook wel “auto fragmentatie” of “stem rot” (Engels) genoemd. De plant zit dan op een plek waar te weinig CO2 is en maakt zichzelf als het ware los door af te knappen.
Op die manier wordt het meegesleurd in de stroming, op zoek naar betere oorden met meer CO2. Wat kan moeder natuur interessant zijn, toch? :-)
De CO2 ter plekke verbeteren door bijvoorbeeld betere stroming kan in zo’n situaties zeker helpen.Dit kan trouwens ook bij bodemplanten zoals Hemianthus callitrichoides voorkomen, hij gaat dan loskomen van de bodem en drijven.
3. De planten groeien naar het licht toe. De planten zijn dan heel uitgerekt en vaak heel smal bovenaan. Dit wordt heel vaak gezien als een symptoom van te weinig licht, maar eigenlijk is dat niet waar. Wil je compacte, brede bladeren dan moet je namelijk veel licht én veel CO2 hebben.
Wanneer je plantjes naar het licht groeien, ontbreekt vaak het laatste. Eindeloos meer licht gaan toevoegen zal niet helpen, integendeel, het zal het CO2-tekort enkel nog vergroten.
De truc hier is om het licht net ietsje te minderen of te laten zoals het is en de CO2 te verhogen.
4. De onderste blaadjes vallen af. Dit is een moeilijke, want vaak is dit het gevolg van onvoldoende watercirculatie onderaan de plantjes. Door de slechte circulatie zijn voedingsstoffen voor die blaadjes niet zo gemakkelijk te verkrijgen en kwijnen ze weg. Bovendien is licht op die plekken ook een heel stuk minder, wat ook een factor is.
Maar eerlijk gezegd: het is héél moeilijk om onderaan dikke bosjes planten goede stroming te krijgen.
Gebruik anders een trucje van grootmeester Amano: een stukje hardscape (bijvoorbeeld wat stenen of hout) voor de onderste delen van de plant plaatsen.
Of zoals bij het aquarium in de Nederlandse stijl: straatjes maken.
5. Gaatjes in de bladeren en/of “glazig” worden (zie ook foto punt 2). Dit is vaak een combinatie van te weinig CO2 en meststoffen. Verhoog dus beide een beetje en je zou na een maand resultaat moeten zien.
Eventueel de slechte bladeren wegsnoeien, dat kan de plant aansporen om extra te groeien en nieuwe blaadjes te vormen.
Je ziet dit trouwens heel vaak bij Hemianthus callitrichoides. De randen van de bladeren worden dan wat grijzig en doorzichtig en verliezen aan kleur. Dit is een heel CO2-gevoelig plantje en vaak herken je hieraan direct of er voldoende CO2 is of niet.
6. Blaadjes met weinig kleur. Als je aquariumplantjes wat aan kleur verliezen, is dat vaak ook het gevolg van te weinig CO2 en/of meststoffen. Ook hier kun je beide verhogen en zien hoe de planten reageren.
Tja, algen, wie heeft er af en toe niet last van :-)
Gelukkig hebben ze wel 1 grote verdienste: ze zeggen je dat er iets mis is met je bak. Iets dat je zo snel mogelijk moet oplossen!
Een aantal algen verschijnen steeds bij een CO2-tekort. Soms omdat je gewoonweg te weinig CO2 toevoegt, soms omdat je teveel aquariumverlichting gebruikt. Want hoe meer licht je gebruikt, hoe sterker de fotosynthese en hoe meer CO2 + meststoffen je moet toevoegen. Vraag en aanbod met andere woorden.
Enkele voorbeelden van algen die ALTIJD verschijnen bij te weinig CO2:
1. Draadalg. Zelfs een heel klein beetje draadalg is genoeg om te zeggen dat er iets mis is met de CO2 in je bak. Het licht wat terugschroeven in sterkte & duur en wat extra CO2 toevoegen kan wonderen doen!
2. Baardalg: ook deze alg wil je iets duidelijk maken. De alg komt vaak voor bij slechte watercirculatie waardoor je plaatselijk CO2-tekorten krijgt. Kijk de stroming eens na, verhoog de CO2 beetje bij beetje en snoei de aangetaste bladeren weg. Reken op minstens 1 à 2 maanden voordat je resultaten ziet, dit is een koppige alg die niet vanzelf verdwijnt!
3. Puntalgen: ze zijn niet zo vervelend als baardalgen & draadalgen, maar kunnen toch het zicht storen, zeker als ze vooral op de voorruit groeien! De groene puntalg komt vaak voor bij te weinig fosfaat en/of CO2. Beide verhogen lost het probleem op.
Vertoon je bak één van de bovenstaande symptomen? Of misschien verschillende? Dan weet je wat er je te doen staat.
Verhoog wekelijks beetje bij beetje (!) de CO2 en hou je vissen in het oog. Een goede richtlijn is maximum 0,1 pH minder per week. Ga dus zeker niet het naaldventiel open schroeven, maar doe alles rustig aan.
Happen je vissen naar lucht of verschuilen ze zich? Dan zit je waarschijnlijk net iets te hoog. Ga dan terug naar de pH-waarde van de week geleden of de week daarvoor. Dat is namelijk de veilige grens voor je vissen.
Geloof me, als je deze techniek onder de knie krijgt dan sta je als aquascaper sterker in je schoenen, weet je problemen direct te herkennen en zal je aquarium er een pak frisser bijstaan. En bovendien zul je in de toekomst veel sneller kunnen reageren op mogelijke tekorten en zo een topbak blijven onderhouden.
Geen probleem. De truc is dan om je verlichting zo laag mogelijk te houden. Daardoor vertraagt de fotosynthese en gaan de plantjes trager groeien.
Een tragere groei betekent minder vraag naar voedingsstoffen en dus ook CO2. Gevolg? Het CO2-tekort wordt kleiner! Hoe je dit het best aanpakt, lees je in het artikel over aquaria zonder CO2.
Van welk symptoom heb jij last in je bak? Of ken je misschien nog een andere vorm van CO2-tekort? Laat het mij hieronder zeker weten.
En vergeet niet om lid te worden van onze Facebook-pagina om nog meer leuke scapes & tips te zien! ;-)
[ninja-inline id=2164]
Ben je net als ik gek op die bakken vol groene pracht? Bijna altijd vind…
Een ding is zeker, de Amano of Japonica garnaal is een populair beestje. Ligt het…
Geef toe, een “betta” is een prachtvis, toch? 😊 Met zijn bijzondere kleuren en…
Ik heb al eens een artikeltje geschreven over rode aquariumplanten en hoe je die het…
Je wil een vuurgarnaal kopen? Of misschien zelfs vuurgarnalen kweken? Ik geef je geen ongelijk!…
Hoppa, weer nieuwe inspiratie voor je toekomstige bak! Deze keer het aquarium van Nigel Hoevenaar.…
Bekijk de reacties
Beste gilles,
Ik heb mn co2 tester op groen branden
Ik heb nu dus volgens die tester genoeg co2 in me bak.
Maar als ik me co2 aan zet word hij opeten duur geel dus heb ik teveel co2 in mn
Hoe kan ik me. Co2 nou opvoeren maar niet dat ik teveel in mn bak krijg?
Ik heb dingen gelezen over de ph omhoog of omlaag brengen maar ik weet niet wat daar precies mee bedoeld word,
Ik hoop dat u me kan helpen
Ik heb veel last van slechte planten groei, gaten, en doode bladen..
Ik denk denk dat t aan mn co2 ligt
Wat denkt u?
Ik hoop iets te horen
Mvg
Dag Rick
Wat voor CO2-tester heb je dan?
Het lijkt erop dat je CO2-systeem verkeerd is ingesteld, CO2-aanpassingen moeten langzaam gebeuren en zeker niet snel van groen naar geel, dat kan gevaarlijk zijn voor je vissen. Ik raad aan om wekelijks je CO2 met 0,1 pH te doen dalen, zeker niet sneller. Dit zorgt ervoor dat je vissen (en planten) gemakkelijker kunnen aanpassen aan de nieuwe waardes, zonder risico op vergassing voor de fauna.
pH omhoog of omlaag doen met chemische producten moet je niet doen. Die voegen geen extra CO2 toe aan je bak en bovendien zijn veel van die producten sterke zuren en mogelijk schadelijk voor de beesten. CO2 toevoegen doe je met een CO2-systeem, niet met een pH-product :-)
Slechte plantengroei, gaten, rotting, ... wijzen allemaal op een tekort, en vaak is dat inderdaad een CO2-tekort. Ik zou dus langzaam (!) de CO2 verbeteren en voor de bemesting de Estimative Index volgen: https://www.aquascaping-blog.com/194/estimative-index
Groeten
Gilles
Hoi Gilles,
Bedankt voor je reactie, een interne reactor schrijf je, dat is de taifun van JBL toch ook? Daar was ik niet recht tevreden over (met 2 verlengstukken, vrij lomp en nogal in het zicht en niet echt effectief genoeg) Mijn pomp heeft niet echt veel overcapaciteit voor een externe reactor, dus die valt voorlopig voor mij af. Zijn er nog andere typen interne reactoren?
In mijn huidige opstelling worden de co2 bellen kapot geslagen en het aquarium in ingeduwd, toch lijkt het alsof die belletjes niet goed oplossen. De belletjes zijn wel zo fijn dat ze nauwelijks omhoog worden gestuwd door de opwaartse druk, ze hangen maar een beetje en drijven mee op de stroom, dit kan natuurlijk ook betekenen dat het water al enigzins verzadigd is (pH6,8, KH 5 ) met co2.
Ik heb ook wel eens gelezen dat men de co2 toevoer in de aanzuig van de filter steekt , is dat nog een optie, of verstoor ik daarmee de filterwerking en maak ik wellicht mijn filter (eheim600) zelfs kapot?
Groet
Tycho
Hey Tycho
Nee, dat is geen taifun maar een gewone reactor die je in het water steekt. Anders kun je een extra pompje plaatsen voor het verlies aan stroming te compenseren.
CO2 in de aanzuig van de filter gaat ook, maar kan mogelijk gaan "burpen" als je veel CO2 toevoegt. De filterwerking wordt dan niet verstoort en het heeft ook geen effect op je bacteriën.
Groeten
Gilles
Hoi Gilles,
Ik ben al een tijdje aan het knoeien met bio co2. Een goeie productie, gestaag en van voldoende omvang heb ik nu wel in de vingers met drie gistflessen gevuld met het diesel recept.
Alleen het toedienen lukt niet zo lekker. Na een omkeerbakje volgens de norm, gevolgd door een JBL taifoen met twee existentie modules was ik nog niet tevreden, de draadalg bleef, ook na het drastisch terugdraaien van de verlichting en het toevoegen van een extra stromingspompje. Ik heb nu de co2 toevoer in de stromingspomp gestoken en dit produceert een diepe stroom van kapot geslagen co2 microbelletjes waarmee mijn 450liter bak zich vult. Hoe simpeler hoe beter denk ik dan maar. Toch vraag ik mij nog af of dit de meest effectieve manier is. Wat denk jij als je dit zo leest?
Groet,
Tycho
Hallo Tycho
De efficiënste manier is een CO2-reactor, maar dan moet je wel een sterke pomp hebben want die vertragen behoorlijk de watercirculatie. Een atomizer is ook efficiënt, maar dat gaat niet gaan met je bio CO2 omdat de druk daarvan te laag is.
Ik zou eens kijken voor een interne of externe reactor (afhankelijk van je filter).
Groeten
Gilles
Steeds blij als ik het ff niet meer weet dat ik kan terug vallen op deze blog, super artikel!!
Hey Rudy
Bedankt, keep on aquascaping! :D
Groeten
Gilles
Beste Gilles
Ik doe alles wat ik moet doen planten groeien als zot,geef genoeg planten voeding en Co2 computer gestuurd en toch zit ik al een tijd met blauwe alg. ben nu met de redfield bezig maar zie geen verschil.
Werk enkel met osmozewater waar ik de nodige produkten in doe. Mvg Chris
Hey Christiaan
Bekijk dit artikel eens, dat zal je helpen met de blauwalg: https://www.aquascaping-blog.com/blauwalg.
Verder raad ik de Redfield Ratio af, waarom lees je hier: https://www.aquascaping-blog.com/157/redfield-ratio
Groeten
Gilles
Hey Gilles,
Een goed en makkelijk te lezen stuk! Ik ben heel benieuwd naar de resultaten in mijn eigen bak. Ik worstel al een tijdje met draadalg en heb het tot nog toe niet onder controle. Ik voeg handmatig easycarbo toe en heb de verlichting ook al aangepast. Het lijkt enigszins te verminderen maar weg is het nog niet helaas. Het gekke is ook dat het lijkt alsof alles aan de linkerkant in mijn aquarium het beter doet dan aan de rechterkant. We blijven worstelen en geven niet op!! Daarvoor is een aquarium veels te leuk.
Hopen dat er nu sneller resultaten gaan komen!"
Groeten Gerben
Dag Gerben
Inderdaad, nooit opgeven. Een mooie bak eist geduld en volharding :-)
Ik zou het licht nog wat minderen. Dat het grootste deel aan de linkerkant groeit, kan erop wijzen dat je daar een "dead spot" hebt met veel minder stroming. Je stroming nakijken en verbeteren kan zeker helpen.
Groeten
Gilles
Dag Gilles,
Hartelijk dank voor dit artikel , hier heb ik echt veel aan om alles te kunnen aansturen in de bak .
Mijn interesse blijft beslist voor je artikels geboeid.
M.vr.gr.Ger
Hey Ger
Graag gedaan en bedankt! :-)
Groeten
Gilles
Klaar, duidelijk en 'to the point'.
Proficiat, Gilles!
Bedankt :)
Perfecte site, als ik een week met vakantie ben en ik gebruik dan geen easy carbo zou het gevolgen kunnen hebben voor de bak.
Hey Mark
Bedankt :-)
Ja, kan gevolgen hebben omdat je dan plots minder koolstof aanlevert. Ik raad aan tijdens je vakantie het licht te beperken, zie ook mijn artikel: https://www.aquascaping-blog.com/1046/tips-aquarium-vakantie
Groeten
Gilles
Heel erg mooi en nuttig om te lezen.
Nu mijn eigen installatie op orde krijgen zonder uitval of over dosering.
Gr, Geert
Hey Geert
Bedankt :-)
En succes met je bak.
Groeten
Gilles