Plantenvoeding

Een voedingsbodem in het aquarium: een must of niet?

Ik herinner me nog goed toen ik mijn eerste aquarium kocht dat de winkelhouder vroeg of ik een voedingsbodem wou of niet. “Want je moet een voedingsbodem in je aquarium hebben, anders groeien je planten niet!”, zei hij. Achteraf gezien leek dit meer op een verkoopspraatje, waar ik natuurlijk met beide voeten in getrapt was …

“Een voedingsbodem? Ja, anders groeien je planten niet!”

Neen, de bovenstaande titel is flauwekul. Aquariumplanten kunnen wel degelijk zonder voedingsbodem groeien. Er zijn genoeg bakken met een mooie, gezonde biomassa zonder enige vorm van voedingsbodem.

Hoe komt dat? Een groot deel van de aquariumplanten gebruiken hun wortels voornamelijk als ankerpunt om zich vast te hechten en slechts voor een klein deel om voeding uit de bodem te halen. Voor die planten voldoet het dus al wanneer je gewoon vloeibare meststoffen toevoegt aan de waterkolom.

Er zijn wel een aantal plantensoorten die hun wortels als voornaamste bron van voedselwinning gebruiken, denk bijvoorbeeld aan Cryptocorynes. Maar aangezien deze plantjes meestal als solitaire plant worden gebruikt, is het niet de moeite om hiervoor een volledige voedingsbodem aan te leggen. Pure geldverspilling volgens mij! Je bent dan beter af met bemesting die je plaatselijk in de grond duwt, zoals de capsules van mijn eigen merk: Crypto.

Naast de dure prijs van voedingsbodems zijn er volgens mij nog enkele nadelen. Denk maar aan de smurrie dat het creëert bij het herplanten, de kans op bodemrot (hoewel die kans bij commerciële bodems klein is), de troebelheid van het water bij het herplanten, …

Wanneer dan wel een voedingsbodem?

Wanneer raad ik dan wel een volledige voedingsbodem aan? Bij een aquarium zonder CO2. Aan zo’n bak wil je namelijk zo weinig mogelijk werk hebben en een voedingsbodem kan daarbij helpen.

Bovendien gebruik je voor een non-CO2 aquarium meestal planten die wel baat hebben bij een voedingsrijke bodem: Anubias, Cryptocoryne, Echinodorus, …

Een beter idee: aquasoils!

Sommige onder jullie zullen waarschijnlijk al weten dat ik een enorme fan ben van aquasoils, een soort van kleibodem die al jaren gebruikt wordt in Azië, ook Amano gebruikt ze! Niet alleen ogen deze kleibodems zeer fraai (je hebt ze trouwens in verschillende kleuren), ze zijn zeer aangenaam om in te planten aangezien het zachte korreltjes zijn.

Daarnaast maken kwaliteitsvolle aquasoils minder smurrie dan een voedingsbodem wanneer je regelmatig de planten uit de bodem trekt en herplant. De meeste creëren even een klein stofwolkje waarna het stof zich terug neerlegt.

Last but not least: een aquasoil is volledig gemaakt van klei. Dat wil zeggen dat deze bodems een zeer hoge Cation Exchange Capacity (CEC) hebben. “Wat is me dat voor iets”, zeg je? Wel, CEC wil zeggen dat de klei de meststoffen uit de waterkolom absorbeert en weer terug afgeeft aan de planten, ideaal dus want je bemest dan eigenlijk automatisch op twee manieren: het water én de bodem!

Een aquasoil te duur voor jou? Probeer dan eens akadama, dat is ongeveer hetzelfde maar een pak goedkoper. Zelf heb ik die van Amazon gekocht met mooie resultaten, zowel op vlak van bodemkleur als plantengroei. Je betaalt wel meer verzendingskosten, maar vanaf je 2 zakken koopt ben je nog steeds een stuk goedkoper uit!

Hou er wel rekening mee dat de akadama in het begin je KH doet kelderen. Je kunt dit vermijden door bv de akadama een week in een emmer te laten rijpen en dagelijks het water te verversen. Vervolgens kun je het toevoegen aan je bak.

Vond je deze post leuk? Wordt dan lid van onze Facebook pagina en blijf op de hoogte van leuke aquascaping tips!

[ninja-inline id=2172]

4.9/5 - (9 votes)

Bekijk de reacties

  • hoi hoi
    ik wil mijn aquarium opnieuw opzetten , een rio 180 , met stromingspomp . co2 systeem met alles er op en aan , want mijn eerste opstart was niet geheel een suk6 , al heel snel alg (draadalg) na veel lezen op deze site zie ik allemaal verkeerd gedaan heb , en mijn door anderen teveel heb laten sturen ging alles fout
    nu heb ik een vraag over aqua soil , dat lijkt me wel omdat het niet op een ruit zou krassen , en ik verplant nog al graag , even iets veranderen daar is het een hobby voor , maar dat was dus het waar het vies verkeerd ging .Kan ik alleen aqua soil gebruiken zonder een bodembedekker , hoe krijg ik het binnen filter uit de bak , zou ik de mooie rode planten over zetten , hoe kan ik het beste opstarten met reflectoren of zonder , moet ik eerste weken flink co2 en voedings stoffen toe dienen , zo ja welke stoffen zitten dan alle voedings sporen in ..
    bedankt alvast

    • Dag Gert

      Je kunt inderdaad alleen aquasoil gebruiken zonder bodembedekker.
      De binnenfilter kun je voorzichtig eruit snijden met een scheermesje of cutter.
      Opstarten zou ik doen zonder reflectoren, eerst CO2 & voedingsstoffen in orde krijgen, dan pas lichtsterkte verhogen.

      Qua voeding voor de planten heb je nodig: nitraat, fosfaat, kalium, ijzer, sporenelementen, magnesium, ... Dit zit allemaal al in mijn "PlantedBox All-in-One" (zie op het einde van het artikel) ;-)

      Groeten
      Gilles

      • hallo gilles ook ik had mij goed ingelezen,voordat ik mijn trigon 190liter,opstarte,

        bodem verwarming latriet 2 zakjes uitgestrooid,akadama er op, 2 weken laten draaien,met filter watten uit mijn vision 450,vanwege bacterien groei,,,, planten er in,co2 instatie er op,wateruitstroom dusdanig,dat plantjes zachtjes mee bewogen op waterstroom,,,,planten bemesting,uit plantedbox toegevoegd,,,,,en recht op rampkoers,de ene alg naa de andere algensoort,water kh gh ph alles zakte ,naar achteraf bleek door akadama, alles er weer uitgehaald, weer lateriet uitgestrooid,filterzand er op, weer 2 weken wachten,planten er in co2 meststoffen,water uitstroom zo geregeld dat het zeer rustig uitstroomde,zonder uitwaaiering over de planten,die bewegen niet meer,,,,en zie nu gaat alles goed,prachtige groei, zonder algen, draaid nu 3 maanden, ik denk dat het uitmaakt,welke watersamenstelling,er uit je kraan komt,en daar je opstart op moet afstellen,maar hoe vogel je dat uit zonder teleurstellingen? mijn filter eheim prof 3 e 450,heb ik gevuld met supralite een vijver substraat,de meest goedkope vorm van substraat,waar in bacterien kunnen groeien,, 10euro 20 liter vriendelijke groet ben

        • de planten zijn geplaatst met rode rivier klei,verrijkt met lateriet,die ik om de wortels heen knede, later heb ik kleikegels gebakken in de oven 1 uur op 250 graden,,,die ik er bij heb gestopt

  • Ik ben van plan om mijn aquarium opnieuw in te richten en heb nu twee zakken akadama 1/2 mm in huis, maar in vind de kleur niet echt mooi , kan ik er dan nog een laagje grint over doen?
    Ik heb een bak van 1.50 en geen CO2 installatie en wilde nu veel meer planten plaatsen dan in mijn vroegere bak.
    groetjes Dick

    • Hey Dick

      Dat zou ik niet doen, dat gaat zich mengen en ziet er niet uit. Aquasoil is trouwens beschikbaar in verschillende kleuren, wel duurder dan akadama natuurlijk ...

      Groeten
      Gilles

      • Hallo Gilles,
        Bedankt voor je snelle reactie. Maar ja ik had die 2 zakken al gekocht via internet en dat kost teveel om weer terug te sturen, het is een fijne korrel van 1/2mm ,
        dan zou ik er toch wat grof grint over kunnen doen. Of misschien terrassen met akadama maken en aan de voorkant bijv. zand of grint.
        Graag je visie hierop
        Groet Dick

        • Hey Dick

          Dan zou ik dat laatste doen, wordt wel vaker gedaan.

          Groeten
          Gilles

  • Hallo,

    moet je de aquasoil ook vervangen na een periode? Of kan je dat in je bak laten liggen?

    Met vriendelijke groet,
    Timothy

    • Dag Timothy

      Ik zou het vervangen als je ziet dat de korreltjes vermorzeld zijn tot puin/stof. Indien dat niet het geval is: gewoon hergebruiken :-)

      Groeten
      Gilles

  • hallo Gilles heb een trigon 190liter ingericht met, met bodem verwarming, daar over sporenelementen, en akedama korrels, co2 automaat jbl,met computer, van af het begin grote ramp,,onmogelijk om de KH,zonder toevoegingen,op peil te houden,zakt steeds naar 1,, door de uitloop van het filter,die zo gericht stond dat de plantjes zachtjes mee wiegelden in de stroming,ontstonden er roodwieren,alles gedaan meststoffen,water wissel, uiteindelijk staat die nu leeg.kennelijk is het dus erg belangrijk dat de uitstroom van het filter correct moet zijn. ook heb ik mijn vraagtekens bij de akadama bodem
    groet Ben

    • Hey Ben

      Is het kraanwater zelf al laag in KH? Ikzelf heb nooit problemen gehad met de KH toen ik akadama gebruikte.
      Wat betreft stroming: is inderdaad een belangrijke factor en helaas niet zo gemakkelijk te regelen. Veel testen!

      Groeten
      Gilles

      • hallo GIlles kraanwater in apeldoorn is 5kh,en het zakt als een gek naar niet te meten,komt volgens mij door de akadama,voedingsbodem(eigenlijk is deze oorspronkelijk voor het kweken van Bonzai planten) tja is het dan wel zo geschikt voor aquarium?
        groet ben

        • Dag Ben

          Ik heb er nooit problemen mee gehad, ook niet mensen op het UKAPS forum. Volgens mij ligt het probleem elders.

          Groeten
          Gilles

  • Hey

    Ik ga binnenkort een poging wagen om een scape op te starten. Ik zl de cocoon 7 van aquatic nature (43l) gebruiken.
    -Bodem: filterzand (0.4-0.8)
    -licht: lamp aquatic nature 26 watt
    -voeding: easy life profitto, eas life ferro, easy life nitro, easy life fosfo, easy life kalium en easy life easy carbo.
    -planten: micranthemum sp. monte carlo, lobelia cardinalis mini, lilaeopsis mauritiana, staurogyne repens, flame moss, anubias nana bonsai.

    Moet ik nog extra voeding toevoegen aan mijn bodem? Of zijn er nog andere dingen die anders moeten?

    Alvast bedankt :)

    • Dag Ineke

      Voeding in de bodem kun je doen, maar is niet noodzakelijk. Wel raad ik aan om CO2 te gebruiken als je deze plantjes wilt houden, vooral voor de micranthemum. Zonder CO2 gaat het plantje héél traag tot niet groeien.

      Groeten
      Gilles

      • Danku voor de info :)
        Hmm CO2 is momenteel geen optie omdat het budget er echt niet is dus ik zal dan een ander plantje moeten zoeken :) Weet jij misschien een plant die er wat op lijkt en wel zonder co2 kan?

        • Ik haak even snel in;)
          Je zou ook kunnen kiezen voor DIY bio co2 simpel en goedkoop. En mooie vervanger totdat je overkunt stappen naar een volledig (druk) co2 systeem. Op internet staat genoeg over hoe en wat.

        • Hey Ineke

          Ik zou dan de Micranthemum vervangen door een dwerg Cryptocoryne of vergelijkbaar. Lilaeopsis kun je nog wel houden, gaat wel heel traag groeien. Staurogyne is een twijfelgeval.

          Groeten
          Gilles

          • Oke :) Nog even een vraagje, ik weet dat easy carbo geen co2 is, maar wat doet het dan precies? Waarom zou ik het wel of net niet toevoegen?

  • Beste Gilles,

    Binnenkort wil ik mijn nieuwe aquarium gaan opstarten en als bodembedekking wil ik gebruik gaan maken van ADA aquasoil. Nu had ik al een en ander op jouw blog gelezen maar bij een bezoekje aan de dierenwinkel vertelde men mij dat het, bij gebruik van aquasoil, nodig was om de eerste weken veelvuldig het water te verversen (de eerste week zelfs dagelijks) in verband met een overmaat van voedingsstoffen (?) en verandering van de KH. Wat zijn jouw ervaringen of advies hierbij? Er komen dan ook meer vragen bij mij op:

    Kan ik gelijk starten met planten bij gebruik van de aquasoil of moet ik bijvoorbeeld eerst een week (of langer) zonder planten dagelijks water verversen?

    Als ik gelijk kan starten met planten moet ik dan ook tussentijds (dagelijks) water verversen? Ik wilde namelijk gelijk starten starten via de EI en daarmee, als ik het goed begrepen heb, wekelijks de helft van het water verversen. Maar krijgen mijn planten in de beginfase dan voldoende voedingsstoffen als ik de dagelijkse dosis telkens met de helft terug zou moeten brengen door het water verversen (en moet ik dus elke keer bij doseren).

    Het antwoord is misschien een stuk korter dan de vragen maar volgens mij heb ik de meeste opties gelijk op papier gezet :-) En natuurlijk…… super site!

    Bij voorbaat dank voor jouw moeite en bovenal met vriendelijke groet,
    Jörgen

    • Hey Jörgen

      Bedankt voor de complimenten :-)

      Doorgaans wordt inderdaad aangeraden om meermaals te verversen gedurende de eerste weken, bij het ene merk al meer dan het andere.

      Planten kun je toevoegen vanaf dag 1, daar zou ik zeker niet mee wachten. Waterverversingen zijn geen probleem, alsook direct met de EI starten. Je planten zullen met de EI zeker genoeg voedingsstoffen hebben als je ververst + nieuwe meststoffen toevoegt. Als je dagelijks ververst, kun je desnoods de EI dosering delen door 6 en dat dan dagelijks toevoegen.

      Groeten
      Gilles

  • Prachtige maar vooral nuttige website.

    Even een vraagje. Is het gebruik van Powersand onder de Aqusoil bodem een voordeel?
    En is het noodzakelijk om de aquasoi lbodem af te dekken met een ander materiaal?

    Stel dat je antwoord op de eerste vraag nee is, kun je dan volstaan met alleen de ADA Soil bodem
    of de Aquasoil Amazone in mijn geval?

    Bedankt vast voor het antwoord.

    Groet hans

    • Hey Hans

      Bedankt voor de complimenten :-)

      Powersand: kan zeker helpen. Is het nodig: niet echt, zonder lukt ook. Aquasoil hoef je niet af te dekken, het is een bodem op zijn eigen.
      En ja je kunt alleen ADA Aquasoil gebruiken :-)

      Groeten
      Gilles

  • hallo gilles,

    ik wil mijn bak herinrichten ,als ik grind gebruik en dan jou capsules bodembemesting gebruik is dat dan ook voldoende voor mijn planten .ik ga namelijk veel planten in mijn bak steken ook veel bodemplanten zoals enkele grassoorten .ook gebruik ik ook co2 en vloeibare bemesting (EI) .of is en aquasoil bodem echt wel aan te raden ?

    • Hey Eric

      Die capsules bevatten alles (dus nitraat, fosfaat, sporenelementen, ijzer, ...) voor voeding via de wortels (bij wortelende planten) en ideaal bij grind, aangezien dat niets van voedingsstoffen bevat. Aangezien je daarnaast ook nog vloeibaar doseert, zullen ze een ander gedeelte van de voedingsstoffen via de bladeren opnemen.

      Een aquasoil is ook handig want het is 1 grote bodembemesting, maar je moet dan natuurlijk heel je bodem vervangen.

      Groeten
      Gilles

  • Hoi Gilles,
    Ik ben bezig met het voorbereiden voor mijn aquascape. Eerst alle spullen verzamelen en dan pas mijn oude bak legen en schoonmaken.....
    Nu zie ik veel bij TGM, dat Findley altijd gebruik maakt van substraat support, om te voorkomen dat de grond gaat schuiven. Ik zie eigenlijk dit nooit terug bij andere aquascapers en ook niet in de verkooplijsten van de meeste bedrijven...
    Als ik de aquasoil gebruik hoeft dit dan niet...???

    • Hey Ray

      Dat heeft vooral te maken met de hoogte van je aquascape. Zelf doe ik het wel regelmatig door bijv. een stukje plexiglas in de bodem te steken. Dan blijft de aquasoils of het zand beter zitten en behoud je dus langer je aqascape. Zorg wel altijd voor doorstroming, dus niet alles volledig afzetten.

      Groeten
      Gilles

  • Ik heb nu een bodem van Colombo florabase. Het is wel moeilijk om iets te planten of stenen te plaatsen. Zo licht van structuur. Planten lossen en stenen schuiven weg...

Recente artikels

Javamos: de volledige gids om je mos lekker gezond te houden

Ben je net als ik gek op die bakken vol groene pracht? Bijna altijd vind…

03/07/2020

De japonica garnaal: een complete gids

Een ding is zeker, de Amano of Japonica garnaal is een populair beestje. Ligt het…

24/04/2020

De Betta vis: een uitgebreide introductie

  Geef toe, een “betta” is een prachtvis, toch? 😊 Met zijn bijzondere kleuren en…

25/03/2020

Alternanthera reineckii: de complete verzorging van A tot Z

Ik heb al eens een artikeltje geschreven over rode aquariumplanten en hoe je die het…

21/06/2019

Vuurgarnalen: hoe verzorgen, voeren & kweken? Een handige gids!

Je wil een vuurgarnaal kopen? Of misschien zelfs vuurgarnalen kweken? Ik geef je geen ongelijk!…

08/02/2019

Aquarium inspiratie: “Enchanted Forest” van Nigel Hoevenaar

Hoppa, weer nieuwe inspiratie voor je toekomstige bak! Deze keer het aquarium van Nigel Hoevenaar.…

28/10/2018