Plantenvoeding

Een voedingsbodem in het aquarium: een must of niet?

Ik herinner me nog goed toen ik mijn eerste aquarium kocht dat de winkelhouder vroeg of ik een voedingsbodem wou of niet. “Want je moet een voedingsbodem in je aquarium hebben, anders groeien je planten niet!”, zei hij. Achteraf gezien leek dit meer op een verkoopspraatje, waar ik natuurlijk met beide voeten in getrapt was …

“Een voedingsbodem? Ja, anders groeien je planten niet!”

Neen, de bovenstaande titel is flauwekul. Aquariumplanten kunnen wel degelijk zonder voedingsbodem groeien. Er zijn genoeg bakken met een mooie, gezonde biomassa zonder enige vorm van voedingsbodem.

Hoe komt dat? Een groot deel van de aquariumplanten gebruiken hun wortels voornamelijk als ankerpunt om zich vast te hechten en slechts voor een klein deel om voeding uit de bodem te halen. Voor die planten voldoet het dus al wanneer je gewoon vloeibare meststoffen toevoegt aan de waterkolom.

Er zijn wel een aantal plantensoorten die hun wortels als voornaamste bron van voedselwinning gebruiken, denk bijvoorbeeld aan Cryptocorynes. Maar aangezien deze plantjes meestal als solitaire plant worden gebruikt, is het niet de moeite om hiervoor een volledige voedingsbodem aan te leggen. Pure geldverspilling volgens mij! Je bent dan beter af met bemesting die je plaatselijk in de grond duwt, zoals de capsules van mijn eigen merk: Crypto.

Naast de dure prijs van voedingsbodems zijn er volgens mij nog enkele nadelen. Denk maar aan de smurrie dat het creëert bij het herplanten, de kans op bodemrot (hoewel die kans bij commerciële bodems klein is), de troebelheid van het water bij het herplanten, …

Wanneer dan wel een voedingsbodem?

Wanneer raad ik dan wel een volledige voedingsbodem aan? Bij een aquarium zonder CO2. Aan zo’n bak wil je namelijk zo weinig mogelijk werk hebben en een voedingsbodem kan daarbij helpen.

Bovendien gebruik je voor een non-CO2 aquarium meestal planten die wel baat hebben bij een voedingsrijke bodem: Anubias, Cryptocoryne, Echinodorus, …

Een beter idee: aquasoils!

Sommige onder jullie zullen waarschijnlijk al weten dat ik een enorme fan ben van aquasoils, een soort van kleibodem die al jaren gebruikt wordt in Azië, ook Amano gebruikt ze! Niet alleen ogen deze kleibodems zeer fraai (je hebt ze trouwens in verschillende kleuren), ze zijn zeer aangenaam om in te planten aangezien het zachte korreltjes zijn.

Daarnaast maken kwaliteitsvolle aquasoils minder smurrie dan een voedingsbodem wanneer je regelmatig de planten uit de bodem trekt en herplant. De meeste creëren even een klein stofwolkje waarna het stof zich terug neerlegt.

Last but not least: een aquasoil is volledig gemaakt van klei. Dat wil zeggen dat deze bodems een zeer hoge Cation Exchange Capacity (CEC) hebben. “Wat is me dat voor iets”, zeg je? Wel, CEC wil zeggen dat de klei de meststoffen uit de waterkolom absorbeert en weer terug afgeeft aan de planten, ideaal dus want je bemest dan eigenlijk automatisch op twee manieren: het water én de bodem!

Een aquasoil te duur voor jou? Probeer dan eens akadama, dat is ongeveer hetzelfde maar een pak goedkoper. Zelf heb ik die van Amazon gekocht met mooie resultaten, zowel op vlak van bodemkleur als plantengroei. Je betaalt wel meer verzendingskosten, maar vanaf je 2 zakken koopt ben je nog steeds een stuk goedkoper uit!

Hou er wel rekening mee dat de akadama in het begin je KH doet kelderen. Je kunt dit vermijden door bv de akadama een week in een emmer te laten rijpen en dagelijks het water te verversen. Vervolgens kun je het toevoegen aan je bak.

Vond je deze post leuk? Wordt dan lid van onze Facebook pagina en blijf op de hoogte van leuke aquascaping tips!

[ninja-inline id=2172]

4.9/5 - (9 votes)

Bekijk de reacties

  • Hallo,

    Ik heb net twee dagen mijn eerste aquarium van 50L opgestart. Het water staat er volgens mij al mooi in en kan niet wachten om mijn eerste vissen erin te doen. Ik ben ook gevallen voor het bodemvoeding verhaal. Het zit nu dus al in mijn aquarium. Is het verstandig om het eruit te halen. En zo ja, hoe doe ik dat zonder mijn grind kwijt te raken?

    Groetjes Jonne.

    • Hey Jonne

      Als die er al is, zou ik het gewoon laten zitten hoor.

      Groeten
      Gilles

      • Zal ik zeker doen. Het is met de zuiger soms even lastig. maar heb gelukkig een goede grindlaag.

    • En een beetje off topic. Maar js er een manier om mijn grind schoon te maken zonder dat alles eruit moet?

      • Hey Jonne

        Ik "wapper" met mijn handen zodat het gaat zweven en zuig het dan op met de slang.

        Groeten
        Gilles

        • Helemaal super! heb zo`n zuigsysteem gekocht voor 10 euro bij de dierenwinkel. en het werkt als een tiet.

  • Hallo gilles,

    Ik ben een beginner en wil mijn aquarium van 1 meter (180 liter) gaan inrichten met Iwagumi thema. Ik heb alleen totaal geen verstand verder.

    Ik ga beginnen met de rotsen mooi neerte zetten. Moet ik een voedingsbodem erin doen als eerste laag? Of kan ik ook enkel kiezen voor aquasoils? (Laag groeiende plantjes wil ik er voornamelijk inzetten)

    Ik las iets van co2 toevoegen, is dit een vloeibaar iets wat ik kan kopen bij aquaria winkels?

    En weet je toevallig hoeveel kilo aquasoils ik nodig heb voor een 1 meter aquarium?

    Bedankt alvast!

    • Hoi Serife

      Eerlijk gezegd raad ik een Iwagumi af als je pas begint met aquascaping, maar wie niet waagt niet wint natuurlijk :-)

      Voedingsbodem is niet nodig, je kunt rechtstreeks een aquasoil gebruiken. CO2 voeg je toe met een CO2-systeem, dus met een fles en drukregelaar etc. Je hebt ook vloeibare vormen van koolstof in flesjes te koop (bv EasyCarbo) maar dat gaat onvoldoende zijn voor een Iwagumi. Qua kilo's: geen idee eigenlijk!

      Groeten
      Gilles

  • Ik had eerste aquarium in gericht met een oplopende voedingsbodem na een paar maanden was de oplopende bodem praktisch weggezakt tot een vlakke bodem. Is dit d.m.v. aquasoil, akadama beter makkelijker op te vangen? En eventueel op welke wijze? Je web-site is meer dan geweldig!
    Met een vriendelijke groet, Leo

    • Dag Leo

      Ja, dat kan gebeuren, zeker als met veel hoogteverschil werkt. Je gaat hetzelfde effect hebben bij andere bodemsoorten. Een trucje dat je kunt gebruiken is door een "blokkade" in de bodem te steken, bijv een lang stuk plexiglas met daarin kleine gaatjes voor de doorstroming. Het plexiglas houdt dan de bodem tegen bij verschuivingen, maar laat wel nog water etc door.

      Ik dacht dat Amano dit ook regelmatig deed bij zijn scapes.

      Groeten
      Gilles

  • Hallo,
    Ik ben een beginnende aquariumliefhebber en zou graag Uw mening over hetvolgende. Ik zou willen werken met de ADA Aqua Soil voedingsbodem maar daar ik op verschillende plaatsen redelijke hoogteverschillen wil aanbrengen vroeg ik mij af of er voor de onderlaag (opvullaag) geen goedkoper alternatief kan worden gebruikt (zelfde kleur in grind of ???). Daar ADA toch een prijselijke voedingsbodem is, is het misschien toch te gek om daar alles mee op te vullen. Mijn vraag is dan ook of dit mogelijk is met een onderlaag als alternatief en hoe dik moet ik dan de bovenlaag (ADA Soil) maken om voldoende "goede" bodem te hebben voor de planten.
    Alvast bedankt,
    Casimir

    • Hallo Casimir

      Dat kun je doen, maar hou er rekening mee dat de kans groot is dat beide bodems gaan mengen, zeker als je veel gaat herplanten. Dat is op termijn niet zo'n mooi zicht. Een goedkoper alternatief is eventueel de Akadama bodem zoals vermeld in eht artikel. ADA Aquasoil is trouwens niet echt een voedingsbodem, maar een volwaardige bodem, het heeft geen toplaag nodig zoals een "echte" voedingsbodem.

      Groeten
      Gilles

  • hallo, ik wil graag een klein aquarium beginnen(30 bij 30 bij 30 ongeveer) en ik ga hier garnaaltjes, guppys en misschien een paar endlers in houden, (ik wil ook graag een harnas meerval alleen weet niet of dat kan ivm grootte van het aquarium, kan dit?) maar is het dan noodzakelijk om er een voedingsbodem in te doen? zo ja, moet er dan nog grind over de bodem of juist niet of is dat een eigen keuze? en wat voor plantjes moet ik bij deze beestjes in?

    • Hey Mark

      Ik zou sowieso geen voedingsbodem nemen, maar is je persoonlijke keuze natuurlijk. Bij een voedingsbodem moet je altijd nog grind of zand erover doen, in tegenstelling tot akadama of een aquasoil.
      Plantjes: is afhankelijk van je doelstelling. Ik zou om te beginnen gaan voor gemakkelijke plantjes: Cryptocoryne, mossen, javavarens, vallisneria, anbuias, ...

      Groeten
      Gilles

  • Hoi gilles,

    Een vraagje moet je de akadama bodem eerst nog wassen of gelijk erin doen.

    Groeten marlon

    • Dag Marlon

      Best eens goed uitspoelen. Er zal daarna nog steeds vuil van af komen, maar het is dan toch al een stuk beter.

      Groeten
      Gilles

  • Hoi Gilles,

    Ik had een vraag, maakt het wat uit als ik gewoon een kleibodem haal bij een tuincentra want die Akadama is eigenlijk hetzelfde.
    Heb namelijk een bak van 2,50 dus dat tikt wel aan.

    Groeten marlon

    • Dag Marlon

      Akadama uit de aquariumzaak of tuincentrum is hetzelfde :-)

      Groeten
      Gilles

      • Sorry ik denk dat ik het verkeerd uitlegde, ik bedoelde eigenlijk of het wat uitmaakt als ik kleikorrels bij de tuincentrum haal want dat is in principe hetzelfde als Akadama. Ik ben dus bezig m'n bak van 2.50/60/65 op te starten als non CO2 bak en ga ik dus de EI methode toepassen maar zou je mij kunnen vertellen welke hoeveelheden ik zou moeten gebruiken.

        Mvgr marlon

        • Hey Marlon

          Moeilijk te zeggen. Het voordeel van akadama is dat het vrij hard is en dus niet snel vergruizelt en dichtslibt. De vraag is of die kleibodem die jij voor ogen hebt dezelfde voordelen heeft. Controleer de verpakking eens of er iets van hardheid op staat, bij akadama is dat meestal wel het geval.
          Wat betreft de EI: voor een non-CO2 bak kun je gerust 1/4 tot zelfs 1/8 doseren van de standaardwaardes van de EI (die vermeld in mijn artikel). Met non-CO2 is de vraag naar meststoffen namelijk veel lager door het weinige licht en moet je dus ook minder toevoegen. Meer toevoegen kan natuurlijk geen kwaad, maar een beetje verspilling :-)

          Groeten
          Gilles

  • welke zand is voor een aquarium aan te bevelen: kom tegen bij de gamma: metselzand, ophoogzand ,voegzand.
    ik weet het even niet wat te nemen voor mijn Rio 180 aquarium.
    wie weet het wel?

    • Hey

      Ik gebruik in mijn toekomstige bak gewoon rivierzand uit de doe-het-zelf-zaak, werkt prima en is spotgoedkoop. Je hebt ook "speciaal" aquariumzand, maar is duurder en eigenlijk vaak net hetzelfde, alleen minder schelpjes etc erin.

      Groeten
      Gilles

  • Hoi Gilles,

    Mijn aquarium staat nu ongeveer 1 jaar met vissen en planten. Sinds kort heb ik last van algen. Deze had ik voor heen niet. Nou ben ik naar de dierenwinkel gegaan en raden ze mij aan om minder licht toe te laten in plaats van 8-10 uur per dag hooguit 4-6 uur. Nou kwam ik zelf tegen in boekjes en op internet dat het kwam door CO2 tekort en/of een slechte voedingsbodem waardoor mijn planten het minder doen en de algen kunnen groeien.

    Ik ben terug naar de dierenwinkel gegaan en die vertelde dat die optie ook een mogelijkheid is. Nu raden ze mij een bodem aan van lava vlokken (zoiets) en een CO2 pomp.

    Nou is de CO2 pomp niet mijn probleem want dit had ik al verwacht. Maar de bodem is mijn probleem, ik wil niet dat ik weer een verkeerde bodem aanschaf aangezien ik een aquarium heb van 1 meter bij 40 cm met binnenfilter.

    Nou vroeg ik mij 3 dingen af:
    Kan ik mijn vissen behouden?
    Wat is een goed merk soil?
    Hoeveel planten zou ik moeten aanschaffen, en is het beter om deze eerst droog te kweken in een emmer?

    Groeten,

    Imana

    • Hey Imana

      Dat is goed advies, hoewel 4 à 6u aan de lage kant is voor fotosynthese, 8u max is een betere optie denk ik. Verder zou ik ook focussen op het minderen van de lichtintensiteit (bv drijfplanten toevoegen), dat zal meer helpen dan de lichtduur minderen.

      Die bodem zou ik niet plaatsen, de kans is klein dat dat de oorzaak is van je algenproblemen. Vergeet niet dat het gros van de aquariumplanten voeding opneemt via de bladeren en niet de wortels.

      Als je toch voor een aquasoil zou gaan: merk maakt niet zoveel uit, de meeste werken hetzelfde. ADA Amazonia is een populaire, eventueel akadama als goedkoop alternatief. Die laatste bevat minder ingebakken meststoffen, maar bestaat ook uit gebakken klei. Het voordeel daarvan is dat het meststoffen uit de waterkolom absorbeert en later terug afgeeft aan de planten.

      Hoeveel planten: zoveel mogelijk ,-) Hoe meer biomassa, hoe sneller de bak ingroeit en stabiliseert. Emers kweken via de Dry Start Methode is een optie, maar niet verplicht.

      De vissen kun je tijdelijk in een ander aquarium houden met de oude filter.

      Groeten
      Gilles

  • Hallo Gilles,

    Allereerst moet ik even zeggen dat je een fantastische site hebt opgezet.

    Aangezien ik ook graag wil beginnen met een aquascape ben ik een hoop informatie gaan opzoeken kwa bodems.

    Wat mij in bovenstaande opviel is dat er veelal wordt gesproken over een aquasoil bodem zonder "voedingsbodem". Alleen in de filmpjes van Amano wordt heel vaak als eerste laag "special sand" gebruikt.

    Nu is het geval dat ik niet echt veel kan vinden over special sand en wat hieraan nou zo bijzonder is.
    Ik hoop dat jij mij hier antwoord op kan geven?

    Gr Dennis

    • Hey Dennis

      Thanks, leuk om te horen! :-)

      Die speciale bodem zal wel een beetje helpen, maar vergeet dat er heel wat andere, belangrijkere factoren die meespelen bij een gezonde bak: goede CO2, voldoende meststoffen, stroming, niet teveel maar ook niet te weinig licht, ...

      Groeten
      Gilles

Recente artikels

Javamos: de volledige gids om je mos lekker gezond te houden

Ben je net als ik gek op die bakken vol groene pracht? Bijna altijd vind…

03/07/2020

De japonica garnaal: een complete gids

Een ding is zeker, de Amano of Japonica garnaal is een populair beestje. Ligt het…

24/04/2020

De Betta vis: een uitgebreide introductie

  Geef toe, een “betta” is een prachtvis, toch? 😊 Met zijn bijzondere kleuren en…

25/03/2020

Alternanthera reineckii: de complete verzorging van A tot Z

Ik heb al eens een artikeltje geschreven over rode aquariumplanten en hoe je die het…

21/06/2019

Vuurgarnalen: hoe verzorgen, voeren & kweken? Een handige gids!

Je wil een vuurgarnaal kopen? Of misschien zelfs vuurgarnalen kweken? Ik geef je geen ongelijk!…

08/02/2019

Aquarium inspiratie: “Enchanted Forest” van Nigel Hoevenaar

Hoppa, weer nieuwe inspiratie voor je toekomstige bak! Deze keer het aquarium van Nigel Hoevenaar.…

28/10/2018