Algen bestrijden 
CO2-systemen 
Plantenvoeding 
Aquariumtechniek 
Vissen & garnalen 
Opstart & onderhoud 
Aquariumplanten 
Aquascaping 
Aquarium LED-verlichting? De voordelen én waar je op moet letten!
Lees verder
Slechte plantengroei wordt meestal beschouwd als het gevolg van een te zwakke aquarium verlichting. Vaak geeft men de raad om de verlichting nog verder op te schroeven in plaats van na te gaan of er nog andere oorzaken kunnen zijn voor het probleem. Dit kost echter niet alleen meer stroom, het kan ook desastreuze gevolgen hebben voor je aquarium. Dit artikel legt uit waarom.
Aquariumverlichting als energiebron voor je plantjes
Planten gebruiken licht om aan photosynthese te doen. Hierbij zetten ze de stralingsenergie van het licht om in chemische energie. Dankzij deze chemische energie zijn de planten in staat om organische verbindingen aan te maken die essentieel zijn voor de groei van de planten.
Hoe sterker de aquariumverlichting, des te meer energie je creëert. Om aan deze energie tegemoet te komen is het echter nodig om voldoende voedinsstoffen (macro & micro) toe te voegen opdat de aquariumplanten optimaal kunnen groeien.
Je kunt aquariumverlichting vergelijken met het gaspedaal van een auto. Hoe meer je het gaspedaal (aquariumverlichting) indrukt, hoe sneller de auto zal gaan (plantengroei) en hoe hoger het verbruik. Om te blijven rijden heb je echter benzine (voedingsstoffen) nodig, anders val je in panne (plant stopt met groeien).
Hoe de lichtintensiteit van je aquarium verlichting de plantengroei bepaalt
Hoeveel verlichting heb je dan nodig voor jouw planten? De waarheid is dat men vaak sterk overdrijft met de lichtintensiteit. Je leest vaak dat iemand 3x24w T5 aanraadt voor een bak van 80 liter om Hemianthus Callitrichoides te houden.
Dit is echter heel nadelig voor de aquarist omdat het zeer moeilijk is voldoende CO2 en voedingsstoffen toe te voegen onder zo’n sterke lichtintensiteit. Ik heb in mijn 80 liter bak H. Callitrichoides kunnen houden met 1x 24w T5. De truc is om een goede balans te vinden in je bak, voldoende voedingsstoffen te voorzien en voor stabiele CO2 te zorgen.
Onderzoek (zie ook: Easy Life en Tropica) dat planten een maximum lichtintensiteit gebruiken. Nog sterkere belichting heeft geen invloed meer op de groei en de photosynthese van de aquariumplanten. Let ook op de opmerking van Easy Life onder de grafiek:
“deze curve geldt natuurlijk onder ideale omstandigheden bij voldoende aanwezigheid van CO2 en voedingsstoffen”
Het is voor de gemiddelde aquarist (zeker de beginner) veel interessanter om te kiezen voor lagere lichtintensiteit. Dit resulteert in een evenwichtiger aquarium, tragere groei (gemakkelijker te controleren), kost heel wat minder geld aan CO2 en voedingsstoffen én –last but not least- bespaart je een hoop ellende met algen doordat je met zeer sterke verlichting niet voldoende plantenvoeding kunt voorzien.
Op BarrReport staat hier trouwens een interessant artikel over door Tom Barr, zeker eens checken.
Ook Tropica (andere website, maar de auteur is een werknemer van Tropica) raadt dit aan trouwens:
“Based on our experiments, we suggest commencing CO2 addition before any other action is taken! We believe that even at very modest light intensities you will experience a conspicuous change in plant performance in your aquarium. The exact amount CO2 may always be discussed but if you do not have very sensitive fishes in your fish stock, concentrations from 25 and up to 50 mg/l will only improve plant growth. You will probably see that plants, which were barely able to survive before now, thrive in the presence of CO2.”
Vond je deze post interessant? Doe me dan een plezier en wordt samen met honderden anderen lid van onze Facebook-pagina!
[ninja-inline id=2172]
Hallo Gilles,
Mooie website heb je! en ik zie dat je de meeste vragen beantwoordt, heel erg netjes van je! Misschien kan je mij ook in de juiste richting sturen.
Ik heb ruim een jaar geleden mijn eerste aquarium gekocht, een 30L bakje. Dit beviel erg goed en na een paar maanden heb ik een 2de hands 110L (80cm) aquarium gekocht. Het ‘doel’ is een bak met veel planten en vissen. De tl-buizen waren ‘op’ en heb ik na een paar maanden vervangen door waterdichte LEDstrips. Alles ging goed/perfect en de bak zag er goed uit. Tot de LEDstrips los lieten en in het aquarium hingen.
Om meer ‘geklooi’ te besparen heb ik maar meteen een nieuwe kap met 2 TL buizen gekocht (26476.2 – Hagen Light-Glo T8 Afdeklicht- dubbele lamp, 80×35 cm, 2 x 20 watt). Dit zag er mooi uit en we waren weer tevreden. Na een tijd ontstond er echter harde puntalg op het glas, deze groeide erg langzaam en schijnt bijna standaard te zijn bij het vervangen van het licht dus we hebben niet ingegrepen. Een paar maanden tot half jaar later realiseerden we ons echter dat veel planten er slecht uit waren gaan zien (gaten en veel bruine vlekken). Vooral de lage planten waren eerder kleiner geworden dan gegroeid. Ons vermoeden was dat de voedingsbodem uitgewerkt was.
Daarnaast hadden regelmatig corydora last van vinrot of baardrot. We hadden kleine kiezels over de voedingsbodem (en een gedeelte zand) maar dit begon ook allemaal groen uit te slaan. We besloten om de gehele bodem te vervangen door een nieuwe, en deze keer ronde bolletjes te gebruiken voor de corydora. Door deze handeling hebben we weer veel geleerd over aquariums (en het inrichten) en de corydora lijken erg blij met de bolletjes maar helaas heeft het niet geholpen om de plantengroei te herstellen. We hadden zelfs nieuwe planten toegevoegd maar die gingen vrij snel dood, zeker de rode planten. Ook ontstond er meer alg (draadalg en baardalg).
Na flink veel lezen online heb ik ervoor gekozen om fosfaat toe te gaan voegen, maar daar ben ik mee gestopt toen in 1 week 4 vissen uit vielen (ik ben er dan ook van overtuigd dat te veel fosfaat schadelijk is voor vissen). Dit was de druppel om ‘blind’ dingen te proberen en heb me een testkit van JBL gekocht. Deze heeft duidelijke resultaten: Te hoog pH (7.6), te weinig CO2 (8), en echt veel te veel Nitraat (60) Fosfaat (1.8) en Silikaat (>6.0). De teststrips die ik daarvoor gebruikte gaven hele andere waarden maar die vertrouwde ik sowieso niet omdat ze altijd hetzelfde resultaat geven. Ik kreeg als tip om Easy Carbo toe te voegen dus dat ben ik gaan doen.
We zijn ondertussen weer een paar weken verder. De planten groeien goed en de nieuwe aangroei ziet er goed uit. Het gros van de algen is ondertussen weg, alleen de puntalg is nog duidelijk aanwezig. De JBL metingen tonen aan dat de situatie eigenlijk nog hetzelfde is, ondanks waterverversingen en de verbeteringen van de planten. Ik begrijp dat ik met een echte CO2 installatie meer bereik omdat ik daarmee ook de pH verlaag, en was aan het denken over een (betaalbare) CO2 installatie toen ik aquarium foto’s van vorig jaar bekeek en me duidelijk werd dat de problemen pas begonnen zijn sinds de nieuwe lichtkap.
Nu dan eindelijk mijn vragen:
1 De lichtkap heeft 2 verschillende kleuren TL buis, een warm-witte en een blauw-witte. Hoe kan ik deze het beste plaatsen i.v.m. de lage planten?
2 Kan de lichtkap de oorzaak zijn van zowel de alg, de groeistop en de vin/bekrot van de corydora? Misschien dat door het CO2 tekort er een overschot van nitraat, fosfaat en silikaat ontstaat waardoor de algen groeien maar ook de vissen aangetast of verzwakt worden.
3 Kan ik beter een CO2 installatie kopen of de lichtkap herstellen naar de ‘oude’ LED situatie?
4 Ik lees overal op je site dat veel doorstroming erg belangrijk is, met 10x de inhoud per uur (in mijn geval een 1000L/uur). Ik heb een EHEIM Aquaball 180 erin die naar mijn mening erg goed werkt, en volgens eigen specificatie voldoet voor bakken tot 180L. Diezelfde spec geeft achter aan dat de doorstroming 200 tot 600L is. Aangezien dit natuurlijk ‘verkoop’ specs zijn zal de praktijk waarschijnlijk bij de 200L/uur zitten, oftewel maar 2x mijn inhoud per uur. Kan dit de oorzaak zijn van mijn problemen?
5 Andere tips/jouw mening?
Alvast bedankt voor je reactie!
Hey Rob
Bedankt voor de complimenten :-)
Gaten, verkleuring van de bladeren, misvormingen, … dat zijn doorgaans symptomen van een CO2-tekort (zie mijn artikel daarover: https://www.aquascaping-blog.com/1258/co2-tekort-aquarium). Ook draadalg en baardalg zijn zeer duidelijke tekens van een CO2-tekort.
De plantengroei is verbeterd met de EasyCarbo doordat je hiermee extra koolstof bent gaan toedienen waardoor het CO2-tekort kleiner is geworden, de vraag naar koolstof beter werd beantwoord en dus ook de plantengroei is verbeterd. Met een CO2-systeem ga je inderdaad nog beter “rendement” halen uit de plantengroei doordat CO2 efficiënter is dan EasyCarbo (of een ander product op basis van glutaraldehyde). Praktijktesten door Tom Barr (en ik dacht ook Tropica) wijzen op ongeveer 5x extra plantengroei bv EasyCarbo (of gelijkaardig) en 10x bij een CO2-systeem ten opzichte van een aquarium zonder CO2.
Wat betreft je vragen:
1) Voorgrondplantjes zijn vooral gevoelig voor CO2, zeker HC en Glosso. Ik zou dus eerder focussen op de watercirculatie en de voorziening van CO2 voor die plantjes in plaats van de hoeveelheid verlichting. Om je een voorbeeld te geven: Takashi Amano groeit perfect HC in bakken met ongeveer 50 PAR lichtsterkte en dat is “gemiddeld” qua lichtsterkte. Jij zit waarschijnlijk op een gelijkaardig niveau (hoewel dat enkel met zekerheid te zeggen is adhv een PAR meter). Focus eerst op de CO2, dan pas extra licht.
2) Teveel licht: ja. Teveel meststoffen: nee. Teveel licht kan algen veroorzaken doordat je daarmee de graad van fotosynthese regelt. Meer licht = sterkere fotosynthese = snellere groei = meer vraag naar voedingsstoffen waaronder CO2. Als je dan te weinig CO2 toevoegt, krijg je een tekort met groeiproblemen en algen als gevolg. Extra CO2 en/of minder licht kan dit probleem verhelpen. Meststoffen kunnen NOOIT algen veroorzaken, dit is al meermaals bewezen geweest met de Estimative Index. Ook testen waarbij opzettelijk overdreven doseringen werden gebruikt hadden geen gevolgen voor algen (of vissen). Dat komt doordat commerciële meststoffen anorganische producten zijn, er komen maw geen “algveroorzakende stoffen” aan te pas, het product is in zijn eindfase. Soms heb je een hoge nitraat door rotting in plaats van meststoffen (ik denk ook bij jou). Deze situatie kan WEL algen veroorzaken omdat dit organische producten zijn. Het product moet dus eerst een rottingsproces doorlopen voordat het in zijn eindfase is en net dat rottingsproces bevat wél algveroorzakende stoffen.
Lang verhaal in het kort: gebruik minder licht, doseer meststoffen volgens de EI en los het rottingsprobleem op. En focus daarnaast natuurlijk ook op voldoende CO2.
3) Lichtkap zou ik gewoon zo laten of uitbreiden met een dimmer (zie hierboven). Een goede CO2-installatie zal voor jou een veel betere investering zijn. Stuur mij desnoods een mailtje voor tips hiervoor.
4) Yup, doorstroming is ook heel belangrijk voor de distributie van CO2 & voedingsstoffen. Als die niet goed zit, dan geraken de voedingsstoffen gewoon niet goed tot bij je planten, zelfs al voeg je heel veel toe. 10x is een richtlijn, je kunt gerust met minder werken maar 2x is natuurlijk weinig. Ik zou kiezen voor een sterkere filter of een extra “wave pump”.
PS: fosfaat, nitraat, … heeft geen schadelijk effect op vissen en garnalen tenzij in bijzonder grote hoeveelheden, véél meer dan hetgeen wij toevoegen. Zie ook mijn artikel over nitraat met daarin een link naar een wetenschappelijk onderzoek. Voor fosfaat is er helaas nog geen wetenschappelijk onderzoek bruikbaar voor aquaria, maar de praktijk heeft bewezen dat je ook daar heel ver kunt gaan. Het lijkt me puur toevallig dat je vissterfte had toen je fosfaat toevoegde, ik zou de oorzaak eerder zoeken in de vinrot.
Laat me weten als je nog vragen hebt!
Groeten
Gilles
Hey Gilles,
Bedankt voor je antwoord! Ik heb in de tussentijd nog veel op je site gekeken en eigenlijk is je reactie op mijn vragen een beknopte samenvatting van veel artikelen die ik heb gelezen. Bedankt dat je het nogmaals voor me herhaalt.
Ik lees in je reactie dat mijn lap tekst niet duidelijk genoeg was.
– Mijn eerste vraag ging niet over lichthoeveelheid maar over de lichtkleur. Mijn huidige kap heeft 2 kleuren dus ik vraag me af of ik ze niet beter kan omwisselen.
– De vinrot is verleden tijd. Het is ruim een half jaar geleden dat de corydora er last van hadden, ik haalde het echter aan omdat het mogelijk een relatie heeft met de lichtkap. De 4 vissen die ik in 1 week verloor waren otocinclus vittatus en 2 zagen er nog goed uit toen ik ze vond, 2 waren al bezig met vergaan dus daar kon ik niks meer aan zien. Mijn conclusie dat het door de fosfaat komt is waarschijnlijk wat voorbarig, ik kan me voorstellen dat andere factoren een rol speelden, zoals de pH.
Ik heb je artikel over watercirculatie gelezen en op YouTube veel aquariums bekeken, vooral naar de stroming. Ik zie bij vrijwel alle mooie aquariums de planten meebewegen in de stroming. In mijn bak staat het gros van de planten stil. Een paar hoge planten bewegen wel mee maar de kleine planten vooraan helemaal niet. Ik heb dan ook al een 2de pomp besteld en als ze samen niet voor voldoende stroming zorgen wil ik een spraybar gaan gebruiken.
Ik zal ook de belichtingstijd nog verder terugzetten van 9 uur naar 8 uur. Waarschijnlijk stuur ik je binnenkort dat mailtje over de tips voor een CO2 installatie.
Nogmaals bedankt!
Gr Rob.
Hey Rob
– Maakt niet zoveel uit, kies wat jij mooi vindt. Ik zou geen geld spenderen aan die speciale plantenlampen. Ze kosten een stuk meer en ik stel me vragen bij hun “return on investment”. Gewone TL-lampen van bv 4000K of 6500K werken prima.
– pH wisselingen zijn in principe geen probleem (anders zouden we geen CO2 kunnen toevoegen), maar natuurlijk wel de CO2 die invloed kan hebben op de pH, dus eerder een indirecte oorzaak. Ook sterke wisselingen in KH kan voor problemen zorgen. De kans dat het de fosfaat was, is heel klein hoor.
– Goed idee ivm de watercirculatie & verlichting! Lichtintensiteit is wel belangrijker dan lichtduur als je algen hebt.
Groeten
Gilles
25 tot 50 mg/l is hoeveel bellen per minuut?
Dag Rick
Dat is onmogelijk te zeggen, hangt van bak tot bak af. De beste manier is om heel langzaam de CO2 te verhogen en goed naar de planten en vissen te kijken. Zie ook mijn laatste artikel (CO2 verhogen) hiervoor.
Groeten
Gilles