Algen bestrijden 
CO2-systemen 
Plantenvoeding 
Aquariumtechniek 
Vissen & garnalen 
Opstart & onderhoud 
Aquariumplanten 
Aquascaping 
Vervelende bruine alg? Weg ermee met deze supergemakkelijke strategie!
Lees verder
De Redfield Ratio wordt vaak aangehaald als dé methode om een aquarium zonder algen te verkrijgen. Helaas stappen veel aquaristen teleurgesteld af van deze methode omdat hun bak nog steeds algen heeft.
Waarom eigenlijk? Wel, omdat er eerlijk gezegd geen “magische ratio” voor je planten bestaat …
Wat is de Redfield Ratio?
De Redfield Ratio is eenvoudig gezegd een theorie die veronderstelt dat je nitraat en fosfaat in je plantenaquarium in een bepaalde verhouding tegenover elkaar moeten staan (de zogenaamde “ratio”). Als je onder die verhouding zit dan krijg je blauwe alg, zit je erboven dan krijg je groene alg.
Voorbeeldje: volgens de Redfield Ratio zou je 15 mg/l nitraat moeten hebben tegenover 0,5 mg/l fosfaat. Stel nu dat je fosfaat niet 0,5 maar 1 mg/l is, dan zou je volgens de Redfield Ratio gegarandeerd blauwe alg krijgen.
Maar klopt dat wel?
De Redfield Ratio: verkeerde berekeningen
Met de Redfield Ratio is niets mis. Of toch niet helemaal.
Wat is dan wel het probleem?
Professor Redfield heeft zijn theorie nooit uitgevonden voor gebruik in aquaria. :-)
De gegevens uit de Redfield Ratio zijn namelijk gebaseerd op zogenaamde “gemiddelde maritieme phytoplanktons” waarvoor atomaire massa’s werden gebruikt. Deze atomaire ratio’s zijn niet gelijk aan de massawaardes die wij gebruiken in de aquaristiek, bijvoorbeeld “ppm” of “mg/l”.
Je moet met andere woorden deze cijfers eerst omrekenen om tot de correcte waardes te komen. Om de “16/1 N/P” ratio te berekenen moet je dus het volgende doen:
16N * 14g/mol / 1P * 30,97g/mol = 7,2
Dit wilt dus zeggen dat de massaratio voor N/P niet langer 16:1 is zoals vaak op internet wordt beweerd, maar eerder 7,2:1. Toch een groot verschil, niet? De NO3/PO4 massaratio bedraagt dan ongeveer 10:1 (molecuulmassa van NO3 vs N en PO4 vs P).
En toch een algenvrij aquarium met de Redfield Ratio?
De Redfield Ratio is een theorie, en niet eens eentje dat bruikbaar is voor zoetwater aquaria want oorspronkelijk bedacht voor zeewater. En toch kan je met Redfield Ratio mooie resultaten boeken, onder andere door gezondere plantjes & minder algen.
Hoe komt dat dan?
Wel, eigenlijk is dat vrij eenvoudig :-) Met de Redfield Ratio voeg je namelijk extra voedingsstoffen toe, iets wat je daarvoor niet deed. Door die extra meststoffen gaan je planten beter groeien en gezonde aquariumplantjes betekent natuurlijk … minder algen!
Algen verdwijnen niet zomaar omdat het water een 10:1 ratio heeft tussen nitraat en fosfaat. Het interesseert hun geen bal of je 5, 10 of 30ppm nitraat hebt.
Waarin zijn ze wel geïnteresseerd? Slechte plantengroei, slecht onderhoud, slechte filtratie en stroming, … ;-) Al die dingen zorgen ervoor dat je aquarium uit zijn balans valt, wat op zijn beurt algen “triggert”.
Wil je écht algen bestrijden/vermijden, dan moet je voldoende voedingsstoffen en CO2 toevoegen zodat je aquariumplanten optimaal kunnen groeien.
Waarom ik je de Redfield Ratio afraad …
“Dus … eigenlijk kan ik wel de Redfield Ratio gebruiken voor mijn plantenbak aangezien plantjes dan beter groeien”, denk je nu?
Ja, dat kan je doen, maar ik raad het je toch nog af.
Het probleem met Redfield’s theorie is dat veel aquaristen niet méér voedingsstoffen durven toevoegen dan die 10:1 ratio, ook al is dat soms te weinig voor hun bakken. Tegenwoordig gebruiken veel aquaria LED aquariumverlichting die vaak ook heel sterk is. Door dat sterke licht, is de vraag naar voedingsstoffen heel hoog omdat je plantjes met dat licht veel sneller groeien.
Met de Redfield Ratio loop je dan het risico dat je een voedingstekort krijgt met alle gevolgen … algen en slechte plantengroei!
Een ander nadeel aan de Redfield Ratio: je moet continu meten. Dat kost veel tijd, geld en bovendien zijn die commerciële meetkits die allesbehalve nauwkeurig.
Doe maar eens de test en plaats twee testers van verschillende merken naast elkaar. Wedden dat je ofwel A) twee verschillende metingen krijgt of B) moet “gokken” naar de correcte kleur en de waarde die daar aan vasthangt? :-)
Je baseert je dus op testresultaten die waarschijnlijk helemaal niet correct zijn en vervolgens baseer je het voedingspatroon van je plantjes op die resultaten. Niet goed, want het risico is groot dat je verkeerd zit en dus opnieuw te weinig gaat toevoegen.
Welke alternatieven voor de Redfield Ratio?
Wat is dan een beter alternatief? Zelf ben ik wel fan van de Estimative Index, sommige gebruiken ook de PMDD methode. Beide theorieën werken volgens mij beter, eenvoudiger én goedkoper.
Je voorziet gewoon onbeperkte voedingsstoffen (macro & micro) zodat je planten continu blijven groeien zonder voedingstekort waardoor de algen gewoon geen enkele kans krijgen om te groeien. Gedaan met testen, gedaan met slecht groeiende planten, gewoon genieten van je bakje, zoals het hoort!
Conclusie
- De Redfield Ratio veronderstelt dat je nitraat en fosfaat in een bepaalde verhouding (“ratio”) moet zijn, of je krijgt algen
- De berekeningen van de Redfield Ratio kloppen niet en dus ook de ratio niet
- Bovendien moet je continu testen: duur, niet handig & niet nauwkeurig
- Het werkt wel, maar er zijn betere opties: de Estimative Index methode bijvoorbeeld!
En jij? Volgens welke methode doseer jij je meststoffen? Laat het mij hieronder weten!
Vond je dit artikel interessant? Deel hem of word lid van onze Facebook-pagina!
[ninja-inline id=2172]
In een malawibiotoop is het geen oplossing van voedingsstoffen te gaan toevoegen. Het gebrek aan planten gaat ervoor zorgen dat je voedingsstoffen niet opgenomen gaan worden en dus in je water gaan blijven. Ook de waterkwaliteit gaat erop achteruit gaan in dit geval!
Dan heb ik goed nieuws voor je. Je hoeft de Redfield ratio niet per se toe te passen door voedingsstoffen toe te voegen. Je kan een gunstige Redfield ook nastreven door voedingsstoffen te verwijderen. Dat is dan een beetje spelen met waterverversingen en filtermateriaal waarbij je het volgende wil bereiken: bij een te lage RR: fosfaat verwijderen. En bij een te hoge RR: nitraat verwijderen.
Ik ben niet volledig akkoord met het argument “Dit heeft echter weinig te maken met de Redfield Ratio. Algen verdwijnen niet omdat het water een 10:1 ratio heeft tussen nitraat en fosfaat.”
Ik heb altijd voldoende voedingsstoffen gehad in mijn aquaria maar in het begin veel last van algen. Pas toen ik de RR ben gaan gebruiken ging dit beter en hierbij ben ik een lagere nitraatconcentratie gaan gebruiken om een lagere RR te bereiken ipv een hogere fosfaatconcentratie. Dus dat strookt niet met bovenstaand argument.
Pas op ik zeg niet dat ik alleen maar de RR gebruik, want inderdaad alleen daarmee kom je er niet. Een tekort aan voedingsstoffen is zeker ook een van de vele mogelijke oorzaken van algen.
Maar ik vraag me af waarom het altijd aan óf de voedingsstoffen óf de RR moet liggen terwijl deze zonder problemen hand in hand kunnen gaan.
Zelf heb ik de EI-methode een kort tijdje geprobeerd uit nieuwsgierigheid. Hierbij vergat ik het RR-idee volledig. Resultaat: algen en véél verspilling van voedingsstoffen! Dat veel mensen wel baat hebben bij een overmaat aan voedingsstoffen om geen algen tegen te komen ligt daarom volgens mij eerder aan het feit dat de overmaat aan CO2 voor voldoende zuur water zorgt waar algen minder goed in gedijen.