Slechte plantengroei wordt meestal beschouwd als het gevolg van een te zwakke aquarium verlichting. Vaak geeft men de raad om de verlichting nog verder op te schroeven in plaats van na te gaan of er nog andere oorzaken kunnen zijn voor het probleem. Dit kost echter niet alleen meer stroom, het kan ook desastreuze gevolgen hebben voor je aquarium. Dit artikel legt uit waarom.
Planten gebruiken licht om aan photosynthese te doen. Hierbij zetten ze de stralingsenergie van het licht om in chemische energie. Dankzij deze chemische energie zijn de planten in staat om organische verbindingen aan te maken die essentieel zijn voor de groei van de planten.
Hoe sterker de aquariumverlichting, des te meer energie je creëert. Om aan deze energie tegemoet te komen is het echter nodig om voldoende voedinsstoffen (macro & micro) toe te voegen opdat de aquariumplanten optimaal kunnen groeien.
Je kunt aquariumverlichting vergelijken met het gaspedaal van een auto. Hoe meer je het gaspedaal (aquariumverlichting) indrukt, hoe sneller de auto zal gaan (plantengroei) en hoe hoger het verbruik. Om te blijven rijden heb je echter benzine (voedingsstoffen) nodig, anders val je in panne (plant stopt met groeien).
Hoeveel verlichting heb je dan nodig voor jouw planten? De waarheid is dat men vaak sterk overdrijft met de lichtintensiteit. Je leest vaak dat iemand 3x24w T5 aanraadt voor een bak van 80 liter om Hemianthus Callitrichoides te houden.
Dit is echter heel nadelig voor de aquarist omdat het zeer moeilijk is voldoende CO2 en voedingsstoffen toe te voegen onder zo’n sterke lichtintensiteit. Ik heb in mijn 80 liter bak H. Callitrichoides kunnen houden met 1x 24w T5. De truc is om een goede balans te vinden in je bak, voldoende voedingsstoffen te voorzien en voor stabiele CO2 te zorgen.
Onderzoek (zie ook: Easy Life en Tropica) dat planten een maximum lichtintensiteit gebruiken. Nog sterkere belichting heeft geen invloed meer op de groei en de photosynthese van de aquariumplanten. Let ook op de opmerking van Easy Life onder de grafiek:
“deze curve geldt natuurlijk onder ideale omstandigheden bij voldoende aanwezigheid van CO2 en voedingsstoffen”
Het is voor de gemiddelde aquarist (zeker de beginner) veel interessanter om te kiezen voor lagere lichtintensiteit. Dit resulteert in een evenwichtiger aquarium, tragere groei (gemakkelijker te controleren), kost heel wat minder geld aan CO2 en voedingsstoffen én –last but not least- bespaart je een hoop ellende met algen doordat je met zeer sterke verlichting niet voldoende plantenvoeding kunt voorzien.
Op BarrReport staat hier trouwens een interessant artikel over door Tom Barr, zeker eens checken.
Ook Tropica (andere website, maar de auteur is een werknemer van Tropica) raadt dit aan trouwens:
“Based on our experiments, we suggest commencing CO2 addition before any other action is taken! We believe that even at very modest light intensities you will experience a conspicuous change in plant performance in your aquarium. The exact amount CO2 may always be discussed but if you do not have very sensitive fishes in your fish stock, concentrations from 25 and up to 50 mg/l will only improve plant growth. You will probably see that plants, which were barely able to survive before now, thrive in the presence of CO2.”
Vond je deze post interessant? Doe me dan een plezier en wordt samen met honderden anderen lid van onze Facebook-pagina!
[ninja-inline id=2172]
Ben je net als ik gek op die bakken vol groene pracht? Bijna altijd vind…
Een ding is zeker, de Amano of Japonica garnaal is een populair beestje. Ligt het…
Geef toe, een “betta” is een prachtvis, toch? 😊 Met zijn bijzondere kleuren en…
Ik heb al eens een artikeltje geschreven over rode aquariumplanten en hoe je die het…
Je wil een vuurgarnaal kopen? Of misschien zelfs vuurgarnalen kweken? Ik geef je geen ongelijk!…
Hoppa, weer nieuwe inspiratie voor je toekomstige bak! Deze keer het aquarium van Nigel Hoevenaar.…
Bekijk de reacties
ik wil graag led verlichting in mijn bak doen is dat beter voor de planten groei die dan beter als een TV5 LAMP GR PAUL
Dag Paul
LED is niet noodzakelijk "beter" dan T5. Persoonlijk zou ik wel voor de LED gaan omwille van de kleuren & schaduwspel :)
Groeten
Gills
Hallo Gilles ,
nog een klein vraagje
als ik voor aquasoil ga , hoeveel liter moet er in een bak van 100x40x40 cm ?
Dag Mart
Geen idee, eerlijk gezegd. Beter teveel dan te weinig alleszins :-)
Groeten
Gilles
Hallo Gilles ,
ik lees erg veel over licht co 2 ed ,maar zoals jij aangeeft elke bak is anders!
zo heb ik een bak van 100x40x40 cm en mijn vraag is wat voor tl's gebruik je en hoeveel.
ik heb nu bv 4x 30 watt met 4 dimbare balasten T5 met dimmer (flora mate) 4x sylvana aquastar tl's.
en jou opmerking over te veel licht , daar begin ik in te geloven....
wat raad je me aan als ik een plantenbak wil...welke kleur tl's hoe sterk moet het licht zijn (in combinatie co2....alles heb ik via een plc geschakeld .
wat de tl's betreft...welk lichtspectrum heb ik nodig en met welke tl's bereik ik dat?
ik vraag erg veel maar ik ga bijna opnieuw opstarten ,heb nieuwe onderkast en lichtbak gemaakt...zojuist de achter wand geplaatst dus als alles goed uit gedamd is en schoon is kan ik aan de inrichting beginnen .....oja voedings bodem.....ook daar ben ik nog niet uit......
als je wat tips voor me hebt of verwijzingen naar goed beschreven sites zou ik daar zeer blij mee zijn!!
alvast bedankt voor je reactie.....
Hey Mart
Spectrum maakt niet zoveel uit, je planten passen zich wel aan. Het is dus eerder een kwestie van smaak, persoonlijk vind ik 6500K heel mooi. Een gewone Philips T5 is trouwens al meer dan voldoende, het is niet nodig om "speciale" plantenlampen te kopen.
Voedingsbodem zou ik niet nemen, gewoon gaan voor een akadama of aquasoil bodem. De lampen zou ik de eerste maanden op 50% dimmen en eerst zorgen voor goede CO2 en plantenbemesting. Als alles eenmaal goed groeit, kun je voorzichtig wekelijks (!) de lichtsterkte verhogen. De eerste maand kun je de lampen ook houden op 6 uur en om de twee weken een half uurtje extra tot 8 uur.
Heb niet direct een link naar een goed beschreven sites, maar wel fora: http://ukaps.org/forum en http://www.barrreport.com/forum.php
Groeten
Gilles
Hoi Gilles,
nog even terug komend op de lampen!
de lampen waar ik het eerder over had zijn binnenkort ook aan vervanging toe(9 maanden oud) welke lampen kan ik gaan gebruiken (van Philips BV) om een mooi verloop in de verlichting te krijgen?
4x? van 30 watt) en allemaal 6500K.
en hoe kan ik mijn dimmer in stellen?
mijn plc schakelt nu de 4 tl's een voor een van 09:00 tot 10:00 aan op 1% sterkte daarna van achter naar voor tot max 50% (zoals jij aan gaf)in stappen van plm 10% om om 14:00 op max 50% te zijn.vanaf 16:00 tot 23:00 uur terug naar 0.
Ik vraag dit om dat jij max 8 uur perdag licht aangaf maar met een dimmer lijkt me dit anders!?
en 6500K met welke lapmen (Type & merk) bereik ik dit?
Groet mart
Hallo Gilles ,
Bedankt voor je snelle reactie
ik heb een bak van 90 hoog 130 breed 37 diep ik hb te wijnig licht in de bak 54 wat en een led iser ook een oplosing voor meer licht wat kan ik het beste gebruiken
Dag Frederik
Waarom denk je dat er te weinig licht is?
Groeten
Gilles
Vergeten E-mail aan te zetten bij Reply... vandaar deze Reply
Hallo Gilles,
Ben inmiddels je hele site al 3 of 4 x doorgeakkerd :-) Ik lees nog steeds nieuwe dingen! Op aanraden van jou een aantal veranderingen aangebracht, maar heb nog wat vragen... Hier even een opsomming van wat er inmiddels "in huis" is:
Ik heb een nieuwe Vision 180 aangeschaft. Deze is geleverd met 2 T5 lampen van 34 Watt per stuk. Ik heb netto zo'n 160ltr dus dat is 0,42Watt/ltr aan verlichting. Aangezien de standaard BioFlow maar 600m3/h verpompt, heb ik ook een Tetratec van 600l/h geplaatst met een spraybar over de gehele achterwand. Alles beweegt :-) Dus dat zou goed moeten zijn. CO2 hou ik rond de 30(volgens de tabel: KH5/PH6,7) Na het lezen van jou artikelen de Atomizer aangeschaft. Wat een verschil in CO2 verbruik! Bedankt voor die tip! Per dag gaat er 2,8ml Profito en 4,5ml EasyCarbo in de bak. PO4 hou ik rond 1, NO3 rond de 15 en FE rond de 0,5.Nu mijn vragen: 1-Hoe hoog kun je gaan met CO2 zonder problemen voor je vissen? 2-Is de lichtintensiteit van 0,42w/ltr goed? Raad je reflectoren aan of af? 3-zit ik goed met plantenvoeding? Bak staat lekker vol(19 planten, 11 soorten) en alles groeit eigenlijk goed, behalve de Pogostemon Helferi. Die heeft wat meer moeite maar geeft wel nieuw groen. Ik zie ook erg veel zuurstof ontstaan als de verlichting zo'n 2 1/2 uur aanstaat(vandaar de vraag over CO2, mag die hoger?). Deze brand overigens 8 uur per dag.
Ik hoor graag van je!
Groet,
Sjoerd
Hallo Gilles,
Omdat ik overdag werk heb ik de timer voor de verlichting zo staan dat deze pas in de middag (14.30) aan gaat en in de avond (21.30) weer uit gaat. Kan dit problemen opleveren met daglicht? De bak staat in een donkere hoek en er valt niet direct licht op. Is nachtverlichting een betere optie als ik in de avond toch nog wil genieten van het aquarium?
Met vriendelijke groet,
Pascal Boersma.
Hey Pascal
Nee hoor, is geen probleem. Nachtverlichting zal ook geen probleem zijn zolang je het niet uren aanlaat.
Groeten
Gilles
Hallo Gilles,
interessant artikel!
ik ben wel benieuwd wat je nu precies bedoeld met "weinig" verlichting. Hoeveel is dat precies?
Ik heb bijvoorbeeld een aquarium (Juwel Rekord 54L) met naar mijn idee bijzonder weinig verlichting. Een 15 Watt T8 philips840 lamp erboven (0,27 Watt/Liter). Geen CO2. Mijn planten groeien niet, heb dus geen onderhoud, maar een alguitbraak ligt op de loer.
Ik ben van mening dat als je weinig licht boven je aquarium hebt, de kans bestaat dat planten té langzaam groeien en zo dus minder concurreren met algen. Ik zou ongeduldig kunnen raken en allerlei toeren uit kunnen halen, want "help mijn planten groeien niet!"
De nadruk moet volgens mij meer liggen, zoals je al aangeeft, in een goede balans.
De enigste remedie tegen algengroei is naar mijn idee dan ook om te investeren in goede plantengroei! Dat doe je met ruime belichting (van een goed spectrum), Maar waarschijnlijk veel belangrijker: CO2 (liefst te veel dan te weinig) en voldoende voedingsstoffen.
In mijn Juwel aquarium heb ik de planten nog nooit zien parelen/assimileren. Dat zou dan ook alleen maar gebeuren als er flink licht op staat en er voldoende CO2 voor handen is.
In een ander aquarium (130x50x50cm) heb ik 3x TL 54 Watt Philips 865 die 12 uur per dag branden. (=0,5 Watt/liter) Een maand lang heb ik daar als experiment weinig CO2 op toegevoegd met als resultaat: planten groeiden niet en parelden niet en zelfs geen algengroei. Ik heb nu deze week de CO2 dosering opgeschroefd naar 4-5 bellen per seconde. Zonder dat er een aanpassing in de verlichting is gedaan, staan de planten nu te parelen als een gek.
Ik zou willen stellen dat iedereen die een goede plantengroei wil, en daarmee de belangrijkste concurrentie voor algen, er voor zou moeten zorgen dat er voldoende CO2 aanwezig is, want als er geen CO2 voor handen is, hoeft de verlichting ook niet worden verhoogd.
Maar zoals gezegd ben ik benieuwd naar wat je verstaat onder "weinig licht"
Hey Wilco
Laag licht is ongeveer is ongeveer 20 µmol gemeten met een PAR-meter. Maar daar ligt ook net het probleem: PAR-meters zijn nog niet courant genoeg in onze hobby en dus heel duur & moeilijk te verkrijgen. Daardoor zijn we vaak genoodzaakt om te "gokken" naar de lichthoeveelheid. Die T8 boven je Juwel lijkt mij uit ervaring weinig licht, maar dat kun je pas testen door te kijken naar de planten- en algengroei. Voeg je geen CO2 toe en krijg je algen onder die verlichting, dan is de verlichting te hoog en verlaag je die best nog verder.
Te traag groeiende planten zullen geen algen veroorzaken, slecht groeiende planten daarentegen wel. Door dingen overhaast te doen en de verlichting plots te verhogen ("help mijn planten groeien niet") creëer je een plotse stijging van de vraag naar voeding. Enerzijds zijn je aquariumplanten niet in staat om zich zo snel aan te passen aan die verandering want ze zijn veel complexer dan de primitieve algen (die behoren tot de oudste organismen ter aarde). Anderzijds is de kans groot dat je aanbod van voedingsstoffen niet zal voldoen aan de vraag. Gevolg: er ontstaat een voedingstekort (aanbod
goeie dag.
ik heb een bak van 150 bij 50-50 cm
er zitten 2 dennelerlampen in van 55 wat per stuk 120 cm per lamp voorzien van reflectoren.
verder is er een denneler co2 apparaat wat er voorzorgd dat de ph tussen de 7.10 en 7.30 is.
een flipper regelt de belletjes.
de voedingsbodem en het grind is nu twee maanden oud.
vraag : wat algaanslag op de planten planten blijven achter met groei .
er zit enn eheim pomp in die ca 1100ltr per uur doet.
de flipper stroomt ui waar ook de pomp uitstroomt. aande anderekant van de bak is natuurlijk minder stroming .
ik heb nu wat algeneters bijgezet.
wat kan ik nog verder doen
Dag Loe
Wat voor algen zijn het dan? Voeg je ook meststoffen toe?
Als het een plantenbak is, raad ik je aan om de CO2 wekelijks een beetje (!) te verhogen tot je betere resultaten hebt in combinatie met de Estimative Index voor de andere meststoffen: https://www.aquascaping-blog.com/194/estimative-index
Groeten
Gilles
Beste Gilles,
heeft u tips over de te gebruiken verlichting? Ik ga een nieuwe kap vervaardigen (voor een Rio180) en wil bij voorkeur geen TL gebruiken.
In hoeverre moet ik rekening houden met de kleurtemperatuur (Kelvin) en de sterkte (lumen).
Het is voor een normale gezelschapsbak met voornamelijk javavaren, 2 Anubias soorten, Cryptocorine soorten, en valisneria.
Voorkeur gaat uit naar zelfbouw, moderne LED-systemen zijn te prijzig.
Hartelijk dank!
(...en complimenten voor een zéér leerzame en mooie website!)
Hey Wes
Bedankt voor het compliment :)
Kelvin maakt niets uit voor de planten, kies wat je mooi vindt. Sommigen beweren dat een bepaalde kelvin betere resultaten geeft, maar is daarnaar geen enkel objectief onderzoek naar geweest. Ik zie graag 6500K omdat dat natuurlijk is & het groen mooi naar voren brengt. Takashi Amano gebruikt die kleur ook.
Voor de planten die je daar opsomt, kun je prima lage verlichting gebruiken. Kijk anders eens naar de "Grobeam" op Ebay, die is vrij goedkoop en beschikbaar in 6500K (wel zeker nagaan, aangezien veel modellen in 10.000K worden geleverd en dat wil je niet voor een zoetwaterbak).
Groeten
Gilles
Hoi Gilles,
Ik ben eindeloos aan het zoeken voor de juiste led verlichting. Ze hebben vaak een heel laag aantal lumen. Ik heb een bakje van 45x28x28 en ook één van 60x30x30. Voor het eerste aquaria heb ik 2100 lumen nodig volgens een berekening. Ik wil als ik het eerste bakje weg doe deze leds misschien weer gebruiken voor iets anders. Ik weet niet welke led set ik moet gebruiken. Als het goed is moet ik wel rgb nemen omdat als planten willen groeien ze meer kleuren nodig hebben.
Heb jij advies voor mij?
Mvg, Timon